Zincir markete nüfus kriteri geliyor

Erzurumajans-AK Parti, perakende ticarete yeni kurallar getiren yasa teklifi hazırlıyor. Edinilen bilgilere göre üzerinde çalışılan yasa ile birlikte, zincir marketlerin açılmasına belli sınırlar getirilecek. Böylece rekabet edemez duruma gelen bakkallar ve küçük esnaf korunacak. Ticaret Bakanlığı ve milletvekillerinin üzerinde çalıştığı “Perakende Ticaretin Düzenlenmesi” hakkındaki yasada yapılacak değişiklikle; zincir marketlerin birbirine yakın mesafede açılmasını önleyen adımlar da atılacak. Zincir marketlerin her yerde açılmasına sınır getirilecek. Nüfus kriteri ve marketlerin birbirine uzaklığı esas alınacak. Market markalı ürünlerin satışı da kısıtlanacak. Bakkalların da zincir marketlerle rekabet için ucuz mala ulaşmasına imkan sağlanacak. Marketlere yöresel ürün satma zorunluluğu da getirilecek.

AK Parti yetkilileri “AVM’ler de küçük esnaf için sıkıntı oluyor. Bunlara da çekidüzen getiriliyor. Son dönemlerde bakkal büyüklüğünde zincir mağaza açılıyor. Küçük esnaf ve bakkallar da haliyle rekabet edemiyor. Köylere kadar neredeyse bunlardan açılmaya başlandı. Bu durum haksız rekabeti beraberinde getiriyor. Bunların çok iyi denetlenmesi gerekiyor. Bakkalların mal alımlarında kooperatifleşmesi sağlanırsa, ucuz mala ulaşmaları kolaylaşır ve rekabet güçleri artar. Yeni düzenleme ile adım başı bir zincir market olmayacak, büyüklük ölçüsü gelecek. Bakkal büyüklüğünde zincir market açılamayacak. Aksi hâlde mahalle bakkalları yaşayamaz” görüşünde birleşti.

Geçtiğimiz aylarda bir araştırma şirketi tarafından açıklanan “Yerel Zincirler” raporuna göre; Türkiye genelinde yerel ve ulasal kapsamda 234 market zinciri, yaklaşık 35 bin şube ile faaliyet gösteriyor. Bunun yaklaşık yüzde 60’ını, üç büyük market zinciri oluşturuyor. İndirim marketlerin sektördeki payı, yüzde 76’ya kadar ulaşmış durumda. Şube sayısının 2025’e kadar 50 bine yaklaşması, zincir marketlerin pazar payının da böylece yüzde 80’in üzerine çıkması bekleniyor. Türkiye’de vatandaşlar en çok zincir marketlerden alışveriş yapmayı tercih ediyor. Hem ucuz hem kaliteli ürüne ulaşmak isteyen tüketici, önce zincir marketlerin yolunu tutuyor.

Birçok alanda yeni vergileri getiren düzenleme Resmî Gazete’de yayımlandı. Buna göre dijital hizmet sağlayıcıları tarafından sunulan reklam hizmetleri yüzde 7,5 vergiye tabi olacak. Konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti, sunulan yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ile havuz, spor, termal ve benzeri alanların kullanımı için yüzde 2 ‘konaklama vergisi’ verilecek. En üst liglerde faaliyette bulunan sporculara uygulanan gelir vergisi kesinti oranı, yüzde 15’ten yüzde 20’ye çıkarılacak. Eser sahiplerine tanınan kazançlarda istisna tutarı 500 bin lirayla sınırlı tutulacak. Gelir vergisi tarifesine yeni dilim eklenerek, üst dilim yüzde 35’ten yüzde 40’a çıkarılacak. 500 bin lira ve üzerinde kazanç elde edenler, yüzde 40 gelir vergisi verecek. 5 milyon lira ve üzerinde olan konutlar ‘değerli konut vergisi’ne tabi olacak.

2010-2018 döneminde bakkalların sayısı 250 bin sınırından 170 binlere kadar geriledi. TESK Başkanı Bendevi Palandöken “Esnafın, dört yanını saran büyük marketlerle başa çıkması mümkün değil. Bu noktada onların korunması gerekiyor” demişti.

Yücel Kayaoğlu/Türkiye