Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası (ETSO) Yönetim Kurulu Başkanı Lütfü Yücelik, Yeni Türk Ticaret Kanunu’na yönelik yapılan eleştirilerin dikkate alınması ve bu yönde düzenlemeler yapılması gerektiğini söyledi.
Erzurum Ajans-Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası (ETSO) Yönetim Kurulu Başkanı Lütfü
Yücelik, Yeni Türk Ticaret Kanunu’na yönelik yapılan eleştirilerin
dikkate alınması ve bu yönde düzenlemeler yapılması gerektiğini söyledi.
Temmuz ayından itibaren yürürlüğe girecek olan yeni kanunun,
ülkedeki ticari yaşamın geleceğine damga vuracak yenilikleri içerdiğini
anlatan ETSO Yönetim Kurulu Başkanı Yücelik, yeni kanunun, şirketlerin
kurumsallaşması, sürdürülebilirliği ve rekabet gücünün artırılması
bakımından iyi bir zemin hazırladığını, ancak başta şirket şeffaflığı
olmak üzere değişik konularda yapılan birçok tenkitin de göz ardı
edilemeyeceğini vurguladı.
Başkan Yücelik, yeni kanunla ilgili
yapılan eleştirileri ve yeniden gözden geçirilmesi gerektiğine
inandıkları düzenlemeleri şu şekilde sıraladı;
ŞİRKETE BORÇLANMA YASAĞI
Şirketinden 1 lira borç para çeken de, 1 milyon lira çeken de 300
günden başlayan adli para cezası, ödemezse hapis cezasıyla karşılaşacak.
Oysa ki; şirkete borçlanma demek şirketi soymak demek değildir. Bazı
şirketlerde bunlar mecburi olabilir. Bu durumda olan şirketlere ve
yöneticilerine potansiyel suçlu gözüyle bakılmaması gerekiyor.
İNTERNET SİTESİ KURMA MECBURİYETİ
İnternet sitesi olayı ile şirketlerin yatak odasına girilmek
isteniyor. Her türlü belge ve bilginin ifşa edilmesi şeffaflık ile
mahremiyet arasındaki o ince çizginin aşılması anlamına geliyor. Bu
durumda rekabet zorluğu meydana gelecektir. Şirketler için internet
sitesi zorunluluğu olması da şirketler için ekonomik külfet getirecek.
Kalifiye eleman yetersizliğinin olduğu veya küçük şirketlerin bu tür
eleman çalıştırma imkanının olmadığı durumlarda bunlar şirketler için
ciddi problemler oluşturacaktır.
DEFTER TUTMA MECBURİYETİ
Defterlere yapılan kayıtların eksik olması veya zamanında kayıt
yapılmaması halinde, 200 günden aşağı olmamak üzere adli para cezası,
300 gün içinde ödenmezse hapis cezası uygulanacak. Ayrıca bunlar gibi
bir çok alan ve konu hakkında para cezası öngörülüyor. Bir ticaret
kanununda bu kadar çok cezai hüküm bulunması insanların girişimcilik
ruhunu olumsuz etkileyecektir. İnsanlara bir yandan girişimcilik ruhu
aşılamaya çalışırken, diğer yandan bu kadar çok cezai hükmün getirilmesi
insanları ticaret atılmaktan ve iş yapmaktan korkutacaktır.
Bir
taraftan, ekonomik suça ekonomik ceza uygulanması gerektiği belirtilerek
karşılıksız çek düzenleme fiiliyle ilgili hapis cezası kaldırılıyor,
diğer taraftan Ticaret Kanunu ile çok sayıda hapis cezası getiriliyor.
İŞLETMELERİN KULLANDIĞI HER TÜRLÜ KÂĞIT VE BELGEDE YER ALMASI GEREKEN BİLGİLER
Sicil numarası, ticaret unvanı, işletmesinin merkezi, taahhüt edilen
ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve numarası, yönetim kurulu
başkanının adı soyadı, yönetim kurulu üyelerinin ad ve soyadları,
müdürlerin ve yöneticilerin ad ve soyadları gösterilecek. Bunu uygulamak
mümkün değil. Her türlü belge denilince çok küçük bir fişten, büyük bir
belgeye kadar tüm belgeleri kapsamaktadır. Bu ise çoğu zaman fiilen
imkansız olacak veya yazılar çok küçük olduğu için okunamayacak. O
zamanda yazmanın bir anlamı olmayacak.
BELGELER YENİDEN BASTIRILACAK
Böyle olunca, işletmeler (gelir vergisi mükellefleri dahil) her türlü
belgelerini baştan bastıracaklar. Her ne kadar matbaacılar için yeni bir
iş alanı oluşsa da bu küçük işletmeler için ciddi bir gider olacaktır.
DENETİM
Kanun sermaye şirketi olarak nitelendirdiğimiz anonim ve limited
şirketlere ciddi bir ek mali yük getirecek. Bunlardan en önemlisi de
bağımsız dış denetim şirketleri. Şirketler, büyük küçük olup olmamasına,sermayesine, ortaklar arasında ilişkilere, çalışan sayısına, cirosuna
bakılmaksızın bağımsız dış denetime tabi. Bağımsız dış denetime tabi
olmanın bir ekonomik külfeti olduğu açık. Şirketlerin kuruluş masrafları
da artırıyor. Kuruluş denetçisi denilen bir denetçi atamak
zorundasınız.
SORUMLULUK VE CEZALAR
Yerli yersiz bir sürü ceza
var. Bu kanun ile şirket kuruluşu ve işleyişi çok masraflı hale geldi.
Yeminli mali müşavirler bir sürü yetki ile donatılmalarına rağmen
sorumlulukları da yok. Yönetim kurulu üyelerinin kendisine suç isnat
edildiğinde kusursuz olduğunu ispat etmesi gerekiyor. Oysa sorumlu
olduğu halde denetçiler için kusurunu ispat etmek o kusuru iddia eden
tarafa ait. Halbuki onlar mesleklerinde uzman kişiler eğer kusur
işledilerse sorumlu olmalılar.
SUÇLARIN RESEN SORUŞTURULMASI
Yeni TTK’da düzenlenen suçların resen soruşturulması, şikayet aranmaması
en çok küçük il ve ilçelerdeki işletmeleri olumsuz etkileyecektir.
Küçük yerlerdeki işletme sayısının azlığı bunların takibini
kolaylaştıracaktır. Oysaki küçük yerlerdeki işletmeler genelde bu yasaya
en son uyum sağlayacaklar içinde olup kurumsallaşmasını tamamlamamış ve
aile şirketi şeklinde faaliyet gösterdiklerinden resen soruşturmalardan
en çok zarar görecek işletmeler olacaktır.
