Osmanlı'nın 500 yıl egemenlik sürdüğü Tuna boylarında şimdi, torunları
çalışmaları ve hizmetleriyle bütün gönülleri fethetmiş durumda. İş
dünyası deyince Türkler en önde, eğitim deyince Fetullah Gülen Hoca
birincilik kürsüsünde? Dört bir yana mührünü vurmayı başarmış olan
Türkler, dünyanın her yanında olduğu gibi Romanya'da da fark yaratmayı
başarmışlar.
Romanya gezimizin ikinci gününde, Erzurum'un yanı
sıra İstanbul ve Ankara'dan gelen misafirler, son derece düzenli bir
organizasyonla önce Bükreş'te çok büyük bir şöhrete ulaşan Lumına Eğitim
Kurumları bünyesindeki liseye gitti. Dünya çapında ödüllere sahip bu
lisede, Türk öğretmenlerin yanı sıra Rumen hocalar da görev yapıyor.
Binin üzerindeki öğrencisi ile son derece saygın bir yere sahip olan bu
Türk lisesi, yarınların Romanya'sını yönetecek gençleri yetiştiriyor.
Türkçeyi
ana dilleri gibi güzel konuşan öğrenciler, yalnızca Türkçe bilmekle
kalmamış aynı zamanda hem Türk tarihine ve kültürüne vakıflar, hem de
Türk dostu gençler. Okul müdüründen öğreniyoruz, Rumen gençler arasında
sayısal zekaya sahip öğrenci sayısı çok fazlaymış. Bu sebeple dünya
ölçeğinde düzenlenen matematik olimpiyatında altın madalyaların çoğu
Lumına lisesine gidiyormuş.
Romanya, bir AB ülkesi olmasına
rağmen öteki AB ülkelerine göre zayıf bir ekonomiye sahip. Düşünün ki on
beş yıllık bir lise öğretmeni ayda 150 euro maaş alıyor. Neyse ki
Çavusesku'dan kalma bir imkan sayesinde hemen herkesin bir evi ve kendi
ürettikleri Dacıa marka otomobili var. Gıda ürünleri Türkiye'ye göre
ucuz olmasına karşın tekstil ve beyaz eşya ise bize göre pahalı.
Doğu
bloğu devletlerinde komünist rejimin hızla sarsıldığı 1989 sonlarında
Romanya'da ilk gösteriler başladı. Gösterilerin kanlı biçimde
bastırılması, ülke çapında gerginliğin artmasına sebep oldu. Ordunun,
ayaklanan halkın yanında yer alması üzerine, ülkeden kaçmak isteyen
Çavuşesku, yakalanarak hanımı ile birlikte yargılandıktan sonra kurşuna
dizildi. Yönetimi üstlenen Ulusal Kurtuluş Cephesi, sosyalist rejime son
vererek, çok partili sisteme geçiş yolunu açtı. Nisan 1990'da ilk
serbest seçimlerin yapıldığı Romanya'da, iktidarda sosyalist parti var. Gençler değilse bile yaşı ellinin üzerinde olan kişilerde, demokrasiye
ve özgürlüğe rağmen hala Çavuşesku dönemine derin bir özlem duyuluyor.
"Herkesin
işi ve sosyal garantisi vardı. Eğitim bedavaydı, sağlık bedavaydı.
Şimdi öyle değil. Bir yanda aşırı büyüyen işsizlik öte yanda geçim derdi
var" diyor, bazı Rumenler?
Vakit artık akşam olmuştu. Yani büyük
heyecanın yaşanmasına ramak kalmıştı. Mihmandarlarımız "ancak gideriz"
diyerek, Bükreş gezisini kesip bizleri törenin yapılacağı kongre ve
kültür merkezine götürdüler.
Manzara muhteşemdi. Binanın dört bir
yanı Türk ve Romanya bayraklarıyla donatılmıştı. Birbirinden şık
giyinmiş hanımlar, beyler ve gençler çoktan salondaki yerlerini
almışlardı.
Türkçe Olimpiyatları Romanya finali ve "Türk ? Romen
Kültür Gala'sı, 300 öğrencinin sergiledikleri kültür ziyafeti ile
noktalandı. Üç Romen bakanın izlediği geceye; siyaset, ekonomi, sanat ve
medya dünyasından çok sayıda isim katıldı.
Lumına Eğitim
Kurumları'nın düzenlediği Romanya'nın çok kültürlü en büyük
organizasyonu "Türk ? Romen Kültür Galası'nı ünlü Romen sunucu Andreea
Marin ile Türkiye'den tecrübeli isim Kemal Ayyıldız birlikte takdim
etti.
Dereceye giren öğrencilere ödüllerini veren Başbakan
Yardımcısı Daniel Chiţoiu, Turizm Bakanı Maria Grapini ve Sosyal
Diyalog'dan Sorumlu Bakan Doina Adriana Pană, gösterileri büyük bir
hayranlıkla izlediklerini ifade ederek, böyle olağanüstü güzel bir
atmosferi yaşattıkları için Lumına Eğitim Kurumu yetkililerini kutladı.
Bakan Grapini, "Bu okulların başarılı eğitim yönünü biliyordum. Ancak bu
akşam bir başka yönünü de gördüm. Çocukların, birbirini tanıma, sevme
heyecanlarını gördüm." dedi. Daha önce öğretmenlik de yaptığını ifade
eden Bakan Pană ise, "Böyle bir gösteriyi sunmak için nasıl bir emek
sarf edilmesi gerektiğini çok iyi biliyorum. Sadece çalışma değil
yürekten isteyerek yapılması da çok çok önemli. Bu akşam bize
gösterdiniz ki sizler Romen halkını, kültürünü, değerlerini seviyor,
sayıyorsunuz. Biz de sizi seviyor, sayıyoruz. Ümit ediyorum ki iki ülke
arasındaki ilişkiler de sahnedeki gösteriler gibi mükemmel olsun." diye
konuştu.
Türkiye'nin Bükreş Büyükelçisi Ömür Şölendil de gecede
yaptığı konuşmada artık geleneksel hale gelen kültür organizasyonunda
emeği geçen herkesi tebrik ettiğini vurguladı.
TÜRKİYE ? ROMANYA ARASINDA KÜLTÜR KÖPRÜSÜ KURDULAR
Kültürlerin,evrensel insani değerlerle şekillendiğini söyleyen Lumına Eğitim
Kurumları Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Gürsoy, tüm medeniyetlerin
diyalog ve uzlaşı köprüleriyle birbirlerine yaklaştığını ifade etti.
Gürsoy, "Bu Gala ile farklılıkların aslında fark edilmeyecek kadar
küçük, ortak noktaların ise aynadaki gerçek yansımamız olduğunu
göstermek istedik." dedi.
Programda, geleneksel Romen
halkoyunları ve Türkiye'nin çeşitli yörelerine ait folklor ekipleri
sahnede ortak bir koreografide buluştu. Lumına Eğitim Kurumlarında
öğrenim gören 46 ülke çocuklarının Türkçe ve Romence hünerlerini
sergiledikleri; şarkı, şiir ve folklor gösterileri ile tam bir kültür
mozaik'i oluşturdular. Gösteriler, seyirciler tarafından sık sık
alkışlandı.
Romanyaya gitmişken, elbette ki hem Çavuşesku'nun
yapımına başlattığı ama göremediği o muhteşem sarayı görmek istiyordum,
hem de Türk şehitliğini?
Öyle de yaptık. Gezmeyle bir haftaya
dahi bitiremeyeceğiniz bu saray, yer yüzündeki en büyük yapıların
başında geliyor. Toplam dört milyar dolara mal olan sarayın yapımında 7
bin mimar ve mühendis görev almış, 40 bin işçi çalışmış. Sarayda
kullanılan mermerden perdeye kadar her ürün Romanya'nın farklı
kentlerinde üretilmiş. Halen ancak onda biri kullanılan sarayın toplam 2
bin 500 odası bulunuyor. Bakanlıklar, başbakanlık ve parlamento bu
sarayın içinde yer almasına karşın, sanki binada kimse yokmuş gibi
hissediyorsunuz.
ROMANYADA TÜRK NUFUS
Romanya'da yaşayan
Türk kökenli halk 120 bin civarında. Bunların bir kısmı Rumeli Türkü,
bir kısmı da Tatar Türkü. Ayrıca Romanya'da Osmanlı'dan önce bu
topraklara ayak basmış Gagavuz Türkleri de yaşamakta. 11. yüzyılda
Asya'dan, Balkanlar'a göçtükleri, Peçenekler'le aynı soydan geldikleri
ve Uz (Oğuz) Türklerinden oldukları öne sürülmektedir. Bunlar,
Peçenekler gibi Avrupalı halklar arasında erimemiş ve şu an
Moldavya'daki Gagavuzya bölgesinde özerk bir toplum. Türk olduklarını
söyleyip, Türkçe konuşuyorlar, ancak Hıristiyanlığı seçmişler.
Moldova'da 200 bin Gagavuz varken, Romanya'da 5 bine yakın Gagavuz
Türk'ü yaşamakta ve bunlar Türkçe konuşmakta.
OSMANLI MEZARLIĞI
Şehirde
bir Osmanlı mezarlığı var. Birinci Dünya Savaşında Galiçya cephesinde
savaşan Osmanlı ordusunun askerleri yatıyor burada. Anadolu'dan yüzlerce
kilometre uzakta, Anadolu insanının burada ne aradığını
düşünüyorum?.Osmanlı ordusu İttihat ve terakkinin işgüzarlığı ile,
Almanya'nın yanında savaşa giriyor.Romanya Cephesinde de 1914-18 yılları
arasında 42 bin Mehmetçikle savaşıyor.Bu savaşta 6. Osmanlı Kolordusu
19 bin kayıp veriyor.Bunlar adına yapılan mezarlıkta, 939 askerimiz
yatıyor. Bunlardan 500 tanesinin isimleri dahi belli değil, geri kalanın
ise mezarları bile belli değil. Büyükelçi Hamdullah Suphi Tanrıöver`in
1932`de girişimleri ile kurulmuş olan mezarlık, temizliği ve düzeniyle
de dikkat çekiyor.
Türk şehitliğinin tam karşısında ise,
aralarında Çavusesku'nun da bulunduğu ünlü Rumenlerin mezarları var.
Çoğunluğu "oda mezar" şeklinde inşa edilen bu mezarlık, ilginç mimarisi
ve taş ustalığıyla dikkatleri celp ediyor.
Bükreş muhteşem mimarisi ve sakin haliyle mutlaka ziyaret edilmesi gereken tarihi bir kent?
Artık
veda zamanı gelmişti. Yorucu ama bi o kadar da duygu yüklü ve heyecanlı
günün ardından konakladığımız otelin yolunu tuttuk. Vakit gece yarısını
çoktan geçmişti. Sabah Türkiye'ye dönmek dönecektik. Kısa ama coşkulu
geçern bu gezide bizlere evsahipliği eden Lumına Eğitim Kurumları'nın
çok değerli yöneticileriyle vedalaşıp, hoş hatıralarla Romanya'dan
ayrıldık.
