Önce Anayasa değişikliği, ardından erken yerel seçim

Erzurumajans-24 Haziran Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin ardından, Mart 2019'da yapılacak olan yerel seçimlerin erkene alınabileceği kulislerde konuşuluyor. Seçimlerin erkene alınmasına muhalefetin de olumlu baktığı ifade ediliyor. Peki, erken yerel seçim olacak mı, erken seçim tarihi ne zaman? İşte kulislerde konuşulanlar...

24 Haziran Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinin ardından, yerel seçimlerin de erkene alınabileceği konuşuluyor. Ancak, bunun için anayasa değişikliği gerekiyor.

24 Haziran’daki cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinin ardından, henüz hükümet kurulmamışken, siyasi partilerin gündeminde yine bir ‘erken seçim’ var. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba’nın CNN Türk Televizyonu’nda gıda fiyatlarındaki artışları anlatırken yaptığı “yerel seçimlerin erkene, 1 Kasım’a çekilmesinin doğru olacağı” yönündeki açıklaması üzerine de kulislerdeki bu iddia yerini tartışmalara bıraktı. Ancak mahalli idareler seçiminin erken yapılabilmesi için anayasa değişikliği gerekiyor.

Anayasada yerel seçimlerin “5 yılda bir yapılması” hükmü yer aldığından, değişikliğin yapılabilmesi için Meclis’te 367 milletvekilinin oyu gerekiyor. “Cumhur İttifakı”nı oluşturan AK Parti ile MHP’nin milletvekili sayısı 344 olduğundan, bu sayı anayasa değişikliğinin Meclis’te yapılabilmesi için yetmiyor. Bu nedenle de gözler, ‘Millet İttifakı’nı oluşturan CHP, İYİ Parti gibi partiler ile HDP’de. Muhalefet cephesinin iktidardan gelecek “yerel seçimleri öne alma” teklifine ne yanıt vereceği de kulislerde tartışılıyor.

Cumhuriyet gazetesinden Selda Güneysu'nun haberine göre, CHP yönetimi, “partinin yerel seçimlere hazır olduğuna” dikkat çekiyor. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun, baskın seçim öncesinde, Meclis’teki grup toplantısında yaptığı konuşmasındaki şu sözleri anımsatılıyor:

“Şimdi teklif ediyorum, demokrasiyi koruyalım. 17 ay beklemeyelim, yerel seçimler için buyurun gelin, seçimleri erken yapalım. 17 ay beklemek anlamını kaybetmiştir. Şunu söyleyebilir; seçimleri erken yapacağız da anayasa hüküm var 367’yi bulamayız. Söz, getir kardeşim, anayasayı değiştirelim, erkene alalım. El mi yaman, bey mi yaman, çıksın ortaya. Kim milletten kaçıyor, kim kaçmıyor çıksın ortaya. Demokrasiyi artık daha fazla katletmeyelim. Seçime gidelim, gerçekler çıksın ortaya. Açıkça sana meydan okuyorum, gel kardeşim seçimi yapalım.”

Kılıçdaroğlu’nun bu sözlerinin ardından Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinin öne alınması ile ilgili karar çıktığı vurgulanırken, o dönem CHP’nin de olası erken yerel seçimler için hazırlıklar yaptığı, akademik kurullar oluşturulduğu, il ve ilçe teşkilatlarına da “Hazır olun” talimatının verildiği belirtiliyor.

CHP’nin Meclis Başkanvekili Yaşar Tüzün’ün annesinin ölümün üzerine başsağlığı ziyaretine gelen AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş öncülüğündeki heyetin de “Yerel seçimlerin erkene, aralık ayına alınması ile ilgili görüşünüz ne olur” diye sorup görüş aldığı, buna karşılık da “CHP, seçimden kaçmaz. Ancak böyle bir karar alınacaksa, bu kararın Türkiye yararına olup olmadığını yetkili kurullarında tartışır. Şu an için bizim gündemimizde yerelde erken seçim yok. Diğer partilerin de desteğiyle eğer Meclis’ten bu yönde bir karar çıkarsa, biz de adımlarımızı ona göre atarız. Biz, AK Parti’nin oyununa gelmeyiz. Eğer, bir oyun kurulacaksa, oyunun kurallarını CHP belirler” yanıtı aldığı kaydediliyor. İYİ Parti yönetimi de yerelde erken seçime ilişkin kararın partide değerlendirileceğini, “Türkiye’nin ekonomik göstergeleri, terörle yürütülen mücadele açısından böylesi bir erken seçime gerek duyulması halinde partinin karar alacağını” belirtiyor.

Cumhur İttifakı’nın büyük bileşenini oluşturan AK Parti’de geçen cuma günü Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan başkanlığında MKYK toplantısı gerçekleştirildi. seçim sonuçlarının değerlendirildiği toplantıda, “erken seçimin” gündeme gelmediği, ancak parti içinde “yerel seçimlerin de öne alınabileceği” görüşünün tartışıldığı belirtiliyor. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba’nın bu nedenle yerel seçimlere işaret ettiği ifade edilirken, AK Parti’nin yerelde erken seçimlerin yapılması için öneri kararını ancak “ekonomik göstergeler”e göre alacağı konuşuluyor.

AK Parti’de, Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri öncesinde doların 4.95’e çıktığı, ekonomi üzerinde küresel güçlerin hâlâ aktif olduğu değerlendirmeleri de yapılırken, 24 Haziran’dan sonra yürürlüğe giren Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin tam anlamıyla rayına oturtulması için “partilerin gündemlerinden seçimlerin tümüyle kalkması gerektiği” değerlendirmeleri de yapılıyor. İktidarın “terörle mücadelede atacağı adımların da güçlendirilmesi gerektiği, bu nedenle de seçimlerin bir an önce yapılıp özellikle Doğu ve Güneydoğu illerindeki güvenliğin tam olarak sağlanması için” de yerel seçimlerin öne alınabileceği konuşuluyor.

Yerel seçimlerin öne alınmasına ilişkin MHP’den ise “gündemimizde yok” açıklamaları yapılıyor. Genel Başkan Devlet Bahçeli’nin, “Yerel seçimlerde AK Parti ile ittifak olacak mı” sorusuna, “Şahsi kanaatimi sorarsanız yerel yönetimde ittifak çok zorlama olur. Çünkü aslında var. Yani bir (parti) aday çıkardığı vakit o adayı seçtirebilmek için o ilçede kendine göre bir ittifak arayışına giriyor. Belediye meclis üyeliklerini paylaştırıyor. Aileleri, köylüleri, mahalleleri dikkate alıyor ve bir yapı oluşturuyor” sözleri anımsatılırken, Cumhur İttifakı’nın iki parti arasında sadece Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimleri için yapıldığına dikkat çekiliyor. MHP’de, “24 Haziran itibarıyla ülkede yeni yönetim sisteminin yürürlüğe girdiğine” işaret edilirken, “yerel seçimleri öne almak yerine, bir an evvel yeni kabineyi kurarak, sistemin sac ayaklarını oluşturması gerektiği” vurgusu yapılıyor.

Siyasi kulislerde yer alan iddialar karşısında HDP’nin de teşkilatlarına gerekli uyarıları yaptığı dile getiriliyor. erken seçimin ekim ya da kasım ayında olabileceği partide değerlendirilirken, bu erkene alışın “iktidar için bazı avantajları olduğuna” da dikkat çekiliyor. HDP’de, “iktidarın henüz Türkiye seçim atmosferindeyken yerel seçimleri erkene alarak gelecek 4-5 yıllık seçimsiz bir dönem geçirmeyi hedeflediği” ileri sürülürken, partinin “pek çok belediye kayyımların elinde olduğu için bu öneriye soğuk bakmadığı” dillendiriliyor. HDP’nin en büyük bileşeni olan DBP’li (Demokratik Bölgeler Partisi) Diyarbakır, Mardin ve Van büyükşehir belediyeleriyle birlikte yaklaşık 90 belediyeye kayyım atanmış olması nedeniyle parti içinde yerel seçimlerin erkene alınması durumunda bu öneriye destek verilmesi gerektiği, destek verilmemesi halinde “HDP’nin seçimlerden kaçtığı” yönünde bir izlenim oluşabileceği değerlendirmeleri de yapılıyor.