Kars'ın Sarıkamış Ormanlarında Türkiye'nin GPS/GSM vericisi takılan ilk dişi kurdu Asena'nın kaçak avcılar tarafından öldürülmesinin ardından yapılan araştırmada, 2012 yılından bu yana takipte olan 2 kurdun da öldüğü ortaya çıktı.
Erzurumajans-Kars'ın Sarıkamış Ormanlarında Türkiye'nin GPS/GSM vericisi takılan ilk
dişi kurdu Asena'nın kaçak avcılar tarafından öldürülmesinin ardından
yapılan araştırmada, 2012 yılından bu yana takipte olan 2 kurdun da
öldüğü ortaya çıktı.
İlk dişi kurt olan Asena kaçak avcılar
tarafından vurularak öldürüldü. Haziran ayında verici takılan Asena'nın
vurulduğu güne kadar bin 934 kilometre yürüdüğü belirtildi.
Kuzey
Doğa Derneği üyeleri tarafından ölü bulunan kurt, Kafkas Üniversitesi
Veteriner Fakültesi Yaban Hayat Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi'ne
gönderildi. Patolog Doç.Dr. Hasan Özen tarafından yapılan nekropside,
Asena'nın sol göğüs bölümünde saçma yarası tespit edildi. Saçmanın
kurdun akciğerine isabet ettiği ve iç kanamaya neden olduğu belirlendi.
Asena'ya 3 Haziran tarihinde, Kuzey Doğa Derneği ve yabancı
üniversitelerin iş birliğiyle yürütülen proje kapsamında verici
takılmıştı.
"GPS/GSM VERİCİSİ İLE TAKİP EDİLEN 3 KURT DA 2012 YILINDA TELEF OLMUŞ"
2011 yılında Kuzey Doğa Derneği, Utah Üniversitesi, Doğa Koruma ve
Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Turkcell İletişim Hizmetlerin ortak
çalışmasıyla yapılan kurt yakalama ve takip çalışması, 9 Ekim 2012
tarihinde kurtlardan gelen son SMS ile sona erdi. Bir yıllık izleme
faaliyeti sonucunda 3 kurdun da telef olduğu ortaya çıktı. Kurtlardan
birincisinin Sarıkamış Ormanları içerisinden geçen yolda otomobil
çarpması sonucu, ikincisinin Erzurum Oltu ilçesi Ayyıldız köyü civarında
kaçak avcılar tarafından öldürüldüğü, üçüncüsünün de Erzurum'un Şenkaya
ilçesi Gaziler köyü yakınlarında köpekler tarafından boğularak
öldürüldüğü ve tasmasının köyün deresinde bulunduğu belirlendi.
Kuzey Doğa Derneği'nin Türkiye'de ilk defa gerçekleştiği kurt yakalama
ve takip projesinin ilk yıl sonuçları, kurtlar için Türkiye'nin koruma
alanlarının ne kadar küçük kaldığını ve de insanlar ile yolların yaban
hayatı için oluşturduğu tehdidi bilimsel olarak gösterdi. 2,5 yaşındaki
erkek kurt Doğa isimli, bir yılda 5 bin 423 kilometre yürüdü. Doğa, bir
yılda 5 bin 324 kilometrekarelik, yani yaklaşık İstanbul ilinin yüz
ölçümü kadar bir alanı da kullandı. Ölmeden önceki 10 aylık süre
içerisinde 2 bin 181 kilometre yürüyerek bin 160 kilometrelik alanı
kullanan Kuzey ise, her yıl yollarda ölen binlerce hayvanın bir sembolü
oldu.
Konu ile ilgili Kuzey Doğa Derneği Başkanı ve Utah
Üniversitesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Çağan H. Şekercioğlu, kendi
sitelerinde yaptığı açıklamada şunları söyledi:
"Sarıkamış
Ormanı-Allahüekber Dağları Milli Parkı içerisinde yakalanan kurtlar,
yakalandıkları milli parka sığmıyor. Türkiye'de ilk kez yapılan kurt
takip projemiz, bu parkın bölgedeki büyük memeliler için ne kadar küçük
olduğunu gösterdi. Sadece bir yıl içerisinde milli parkın 23 katı
büyüklüğünde alanı kullanan kurtlar, Türkiye'deki korunan alanların kara
memelileri için ne kadar küçük olduğunu bilimsel olarak gösterdi.
Kurtlardan Doğa'nın bir yılda kullandığı alan, Türkiye'nin en büyük
milli parkları olan Beyşehir Gölü ve Ağrı Dağı Milli Parklarının bile
altı misli bir alan. Büyük yırtıcılar, büyük korunan alanlara ihtiyaç
duyarlar. ABD'de boz ayıları ve kurtlarıyla meşhur olan Yellowstone
Milli Parkı, yaklaşık 9 bin kilometrekarelik bir alanı kaplar ve
Türkiye'nin en büyük milli parkından 10 kat daha büyüktür. 1997 yazında
ABD hükümetinin kuş araştırma projesi için çalıştığım ABD'nin en büyük
milli parkı Alaska Wrangell-St Elias ise, 32 bin kilometrekarelik
yüzölçümüyle en büyük milli parkımızın yaklaşık 40 misli bir alanı
kaplar. Doğa'nın kullandığı 5324 kilometrekarelik alan, bu kurdun
yaşadığı ama hala yüzde 85'i kereste olarak kesilen 400 kilometrekarelik
Sarıkamış Ormanlarının ise 13 mislidir. Aralık 1914'te 90 bin şehit
verdiğimiz Sarıkamış Ormanlarımızın tamamı bir şehitliktir ve tamamı ile
korunmalıdır. Şehitlerimiz, Sarıkamış'ın toprağına ve ağaçlarına
karışmıştır. Şehitlerimizle bütünleşmiş Sarıkamış'ın ağaçlarını kereste
olarak kesmek, ülkemize yakışmayan bir harekettir ve bölgedeki yaban
hayatının yaşadığı yetersiz alanı da daha da bozmaktadır. Kuzey Doğa
Derneği'nin gerçekleştirdiği Türkiye'nin ilk kurt takip projesi,
bölgenin yaban hayatının zorlu hayat mücadelesini göstermiştir. Takip
edilen 5 kurdun 4'ü, 10 ay içerisinde öldürüldü ve Türkiye'nin yaban
hayatı üzerindeki insan tehditinin en somut göstergesi oldu. 3'ü genç,
2'si ise erişkin olan kurtların yüzde 80, bir yılın sonunu göremedi ve
hepsi insan faktörü sonucunda öldü. Bu kurtların ikisinin araba çarpması
sonucu ölmesi, Sarıkamış Ormanı'nın içinden geçen yolların, özellikle
yeni Kars-Erzurum karayolunun oluşturduğu tehditi de açıkça
göstermiştir. Orman ve Su İşleri Bakanlığı ve Karayolları Genel
Müdürlüğü bir an önce bu ormanı geçen otoyollara yaban hayvanlarına
uygun üst ve alt geçitler yapmalıdır. En kritik geçit noktalarını
belirlemek için, daha fazla canlının takibine de ihtiyaç vardır. Kuzey
Doğa Derneği'nin Eylül 2012 ayında yakalayıp verici ve National
Geographic Crittercam kameraları taktığı 11 bozayı ise, derneğimizin
Doğu Anadolu yaban hayati araştırma çalışmalarının en son aşamasıdır.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel
Müdürlüğü ile 2009'da imzaladığımız protokol kapsamında yapılan bu
çalışmaların devam etmesi için bakanlığımızın gereken vericileri
sağlamasını ümit ediyoruz. En önemlisi de, tüm Sarıkamış ormanlarının
Sarıkamış-Allahüekber Milli Parkı kapsamında korunması ve Orman ve Su
İşleri Bakanlığıyla gerçekleştirdiğimiz Türkiye'nin ilk yaban hayatı
koridoru projesiyle izole orman parçalarının birbirlerine ve Doğu
Karadeniz'in geniş ormanlarına bağlanmasıdır. Bu sayede, bölgenin yaban
hayatı için daha geniş yaşama alanları oluşacak, popülasyonları
birbirine bağlanacak ve bölgedeki köy tabanlı yaban hayatı turizmi de
artarak bölgenin ekonomisine ve tanıtımına katkı sağlayacaktır."
