Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, kredi kartı üyelik ücretinin alınıp alınmayacağına ilişkin tartışmaları sona erdirecek bir formül hazırladı.
Erzurumajans-Buna göre; kart çıkaran kuruluşlar yıllık üyelik aidatı ve
benzeri isim altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı türünü
tüketicilerin kullanımına sunmak zorunda olacaklar.
Gümrük ve Ticaret
Bakanlığı son dönemde, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarı
Taslağı'nda yer alan ve bankacılık sektörünü ilgilendiren düzenlemelerin
basında geniş olarak yer alması nedeniyle tüketicileri bilgilendirmek
amacıyla yapıldığı düşünülen haberlerin, yanlış yorumlamalara da sebep
olabileceği nedeniyle konuşla ilgili bir açıklama yaptı. Bankaların
tüketicilerden aldıkları faiz dışı ücret ve komisyonlarla ilgili olarak
yapılan açıklamada, Türkiye'de 49 bankanın faaliyet gösterdiği,
bankacılık sektörünün aktif toplamının 2013 yılının ilk çeyreğinde yüzde
4,2 artarak 1milyar 428 milyon lira seviyesine ulaştığı bildirildi.
Yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
"Mart 2013
itibarıyla 280,1milyar lira seviyesine ulaşan bireysel kredilerin 73,7
milyar lirası ( yüzde 26,3) kredi kartı alacaklarından, 206,5 milyar
lirası (yüzde 73,7) ise tüketici kredilerinden oluşmaktadır. Özellikle
2011 yılının üçüncü çeyreğinden itibaren kredi kartı alacakları tüketici
kredilerinden daha hızlı bir artış sergilemektedir. Bankacılık sektörü
dönem net karı önceki yılın aynı dönemine kıyasla 973 milyon lira (yüzde
16,3) artarak Mart 2013'te 6.953 milyon liraya yükselmiştir. Sektörde
faaliyet gösteren 49 bankadan 25'inin karında, son bir yıllık dönemde
artış gerçekleşmiştir."
"HAKEM HEYETLERİNE YAPILAN 446.054 ADET BAŞVURUNUN 263.428 ADEDİ BANKACILIK SEKTÖRÜNE İLİŞKİN"
5411
sayılı Bankacılık Kanunu uyarınca bankaların faiz dışında sağlanacak
diğer menfaatlerin ve tahsil olunacak masrafların niteliklerini ve
sınırlarını serbestçe belirleyebildiğinin ifade edildiği açıklamada,
"Türkiye'de faaliyet gösteren 49 banka 2012 yılında 23.649 milyon lira
net kar elde etmiştir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun
(BDDK) Aralık 2012 Raporuna göre; 2012'de bankaların faiz dışı gelir
kalemlerinde yer alan bankacılık hizmet gelirleri ile kredilerden alınan
ücret ve komisyonlardan elde ettiği gelir 19.237 milyon lira olarak
gerçekleşmiş olup bu rakam toplam gelirin (142.496 milyon lira) yüzde
13,5'ini teşkil etmektedir. Bankacılık sektörünün faiz dışındaki bu
alanlara yönelmiş olması başlangıçta sözleşmede öngörülmeyen ve pek çok
isim altında hizmet kalemlerinin sonradan tüketiciden talep edilmesi
beraberinde bu konuya ilişkin şikayetlerin de artmasına neden olmuştur.
Bankaların
vatandaşlarımızdan aldıkları kredi kartı aidatı, kredi dosya masrafı
gibi ücretlerle ilgili olarak, gerek internet sitelerinde gerekse diğer
basın-yayın kuruluşları tarafından yapılan haberler yankı uyandırmakta,
bahse konu kalemlerden alınan ücret ve komisyonlara karşı
tüketicilerimiz Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerine ve Tüketici
Mahkemelerine başvurarak hak arama yoluna gitmektedirler. Bu doğrultuda;2012 yılında hakem heyetlerimize yapılan 446.054 adet başvurunun
263.428 adedi (yaklaşık yüzde 59) bankacılık sektörüne ilişkin
başvurulardan oluşmakta olup, sektöre ilişkin tüketici şikayetlerinde
geçmiş yıllara göre artış gözlemlenmektedir. Diğer taraftan büyüme
sürecindeki bankacılık sektöründe, ücret, komisyon ve bankacılık hizmet
gelirleriyle bankaların işletme giderlerini karşılama oranının 2012 yılı
sonu itibariyle yüzde 63,9 olarak gerçekleşmiş olduğu göz önünde
bulundurulduğunda bahse konusu ücret, komisyon ve bankacılık hizmet
gelirlerinin bankalar açısından neden vazgeçilmez olduğu bir defa daha
açıkça görülmektedir. Ülkemizde faiz oranlarının ciddi oranda
düşmesinden sonra, yukarıda belirtilen rakamlardan da görüleceği üzere
bankaların faiz dışı gelirlerinde hızlı bir artış gözlenmektedir.
Böylece, banka gelirlerinin faiz gelirlerine olan bağımlılığı
azalmıştır" ifadelerine yer verildi.
"BANKALAR DEĞİŞİK İSİMLER ALTINDA TÜKETİCİLERDEN PARA TAHSİL ETMEKTEDİRLER"
Bugün
itibari ile bankaların tüketicilerden çeşitli isimler altında olmak
üzere toplam 60 çeşit ücret ve komisyon tahsil ettiklerinin belirtildiği
açıklamada şunlar kaydedildi:
"Bu kapsamda, son zamanlarda
bankaların kredi kartı aidat ücreti, hesap işletim ücreti, kredi kartı
yenileme ücreti, hesap özeti ücreti, ipotek fek ücreti, nakit çekme
ücreti, ortak ATM'den nakit çekme ücreti, işlemsizlik ücreti gibi
değişik isimler altında tüketicilerden para tahsil etmektedirler.
Örneğin bankalar, hesabında para bulunan ve buna ilişkin işlemler yapan
tüketicilerden belli aralıklarla hesap işletim ücreti alırken; belli bir
süre işlem görmeyen hesaplardan da kesinti yaparak işlemsizlik ücreti
almaktadırlar. Diğer taraftan, Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri ve
Tüketici Mahkemelerine yapılan şikâyetlerin büyük bir kısmının,
bankacılık sektöründe yaşanan tüketici uyuşmazlıkları olduğu dikkate
alındığında, bu alanda Tüketici Kanunda yapılacak düzenlemeler büyük arz
etmektedir."
4077 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN TASARI TASLAĞI
Bütün
bu hususlar dikkate alınarak Bakanlık tarafından 4077 sayılı
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarı Taslağında konuya ilişkin
düzenlemeler yapılarak tüm kesimlerin görüş ve önerilerine sunulduğu,
gelen görüşler doğrultusunda taslağa son hali verildiği bildirilirken,
tasarı taslağında yapılan düzenlemeler şu şekilde açıklandı:
"Tüketicilerle
imzalanan sözleşmelerin en az 12 punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir
dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde düzenlenmesi zorunlu hale
getirilmiştir. Sözleşmede öngörülen koşulların, sözleşme süresi
içerisinde tüketici aleyhine değiştirilemeyeceği düzenlenmiştir.
Tüketiciden; kendisine sunulan mal veya hizmet kapsamında haklı olarak
yapılmasını beklediği ve sözleşmeyi düzenleyenin yasal yükümlülükleri
arasında yer alan edimler ile sözleşmeyi düzenleyenin kendi menfaati
doğrultusunda yapmış olduğu masraflar için ek bir bedel talep
edilemeyeceği düzenlenmiştir. Bankaların tüketiciden faiz dışında aldığı
ücret, komisyon ve masrafların Bakanlığımızın uygun görüşü alınarak
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından belirleneceği
öngörülmüştür. Tüketiciden talep edilecek her türlü ücret ve masrafa
ilişkin bilgilerin, sözleşmenin eki olarak tüketiciye verilmesi zorunlu
kılınmıştır. Temerrüt hali de dâhil olmak üzere, tüketici işlemlerinde
bileşik faiz uygulanması yasaklanmıştır. Kart çıkaran kuruluşların
tüketicilere yıllık üyelik aidatı ve benzeri isim altında ücret tahsil
etmedikleri bir kredi kartı türü sunmaları zorunlu hale getirilmiştir."
Gümrük
ve Ticaret Bakanlığı, kredi kartı üyelik ücretinin alınıp
alınmayacağına ilişkin tartışmaları sona erdirecek bir formülü
hazırlayıp kamuoyu ile paylaştı. Buna göre; kart çıkaran kuruluşlar
yıllık üyelik aidatı ve benzeri isim altında ücret tahsil etmedikleri
bir kredi kartı türünü tüketicilerin kullanımına sunmak zorunda
olacaklar. Kart çıkaran kuruluşlar bu kartlara serbest rekabet ortamı
içerisinde isterlerse yukarıda belirtilen ilave hizmetleri de ücretsiz
olarak sunabilme imkanına sahip olacaklar.
Ayrıca, söz konusu
ücret ve komisyonlar hakkında tüketicilerin önceden, açıkça ve doğru bir
şekilde bilgilendirilmesi ve bu çerçevede müşterilerin ürün ve hizmet
seçimlerini bilinçli olarak ve kendi tercihlerine göre yapmalarına imkan
sağlanması büyük önem arz etmektedir.
