Yakutiye Belediye Başkanı Ali Korkut, Üç Kümbetler Projesi çerçevesinde Emir Şeyh Camii, Türbesi ve çeşmesini içine alan adanın kamulaştırılarak çevreyi saran kötü yapıların yıkılmasının kendisini çok mutlu ettiğini söyledi.
Erzurumajans-Yakutiye Belediye Başkanı Ali Korkut, Üç Kümbetler Projesi çerçevesinde
Emir Şeyh Camii, Türbesi ve çeşmesini içine alan adanın kamulaştırılarak
çevreyi saran kötü yapıların yıkılmasının kendisini çok mutlu ettiğini
söyledi.
Korkut, "Burası adeta sarılmıştı. Kimse bu güne kadar görmemiş
ve duymamış. Şükür, bizim çalışmalarımız ile Emir Şeyh Camii ve Türbesi
halkın görüş alanına girebildi, bitişikteki çeşmenin suyunu insanlar
rahatlıkla içebilecekler." dedi.
Yakutiye Belediyesi'nin Üç
Kümbetler Projesi alanı içerisinde yer alan Emir Şeyh Camisi ve Türbe
yapılan yıkımlar ile adeta yeniden doğdu. Yıllarca kötü yapılaşma
ortasında kalan, halkın ve turistin görmesi için özel çaba gerektiren
Emir Şeyh Camii ve Türbesi ile bunlara bitişik yaptırılan çeşme artık
özgürleşti. Yapılan yıkımlar ile bir tarihi değerler zincirinin gün
yüzüne çıktığını ifade eden Ali Korkut, "Cami Osmanlı, Türbe ise İlhanlı
dönemi eseri ve çok kıymetli. Çeşme yine Osmanlı eseridir. Maalesef bu
eserler bir ticari işletme tarafından adeta sarılmıştı. Yerlerini
kamulaştırdık ve 1.3 milyon dolayında kamulaştırma bedeli ödedik. Artık
tarihi eserler insanla kucaklaşabilir konuma geldi. Yerli ve yabancı
turistin de rahatlıkla gezebileceği bir alana dahil oldu. Tarihi
değerleri kurtardıkça belediye başkanı olarak çok mutlu oluyorum"
şeklinde konuştu.
ÜÇ DEĞER, GÜN YÜZÜNE ÇIKTI
Yakutiye
Belediyesi tarafından yürütülen proje çerçevesinde adeta yeniden doğan
Cami, türbe ve çeşme çıplak gözle rahatlıkla görülebilir konuma
geldiler. Ali Korkut'u mutlu eden çalışmaya konu eserler kültür tarihi
açısından da önem taşıyor. Eserlerin tarihçesi ve özellikleri de önem
arz ediyor. Eserler ve tarihçeleri şöyle;
KİTABESİ:
Hayır ve
hasenat sahibi halen Erzurum Valisi, eşi bulunmaz Vezir, Devletli Hacı
Abdullah Paşa yaptırmıştır. Allah, dilediği hayrı ona kolay kılsın"
Çeşme H.1204/M.1790 yılında yaptırılmıştır.
Erzurum'un tarihi
çeşmelerinden biridir. Şehri çevreleyen sur duvarlarının Tebrizkapı'sına
yakın bir yerde olan çeşme, güneyinde bulunan Emir Şeyh Türbesi ve
Camii ile birlikte tarihi bir doku oluşturur.
Dikdörtgen boyutlarda
ve sivri kemerli olarak kesme taştan yapılan çeşme ise, Emir Şeyh
Camii'nin kuzey duvarının batı köşesine bitişiktir. Eski Erzurum
mahallelerinden birinde yer alan tarihi çeşme, sanki kaldırım tarafından
zincire vurulup, iki adım ötesinden geçen insanlara, akıtılmayan suyunu
ikram edememenin üzüntüsünü yaşamaktadır.
Emir Şeyh Türbesi:
Özellikle Türbe, Erzurum'un Saltuklu dönemine ait mezar anıtlarından
biri olması nedeniyle büyük önem arz eder.
Emir Şeyh Türbesi, Çifte
Minareli Medrese'nin arka tarafında Emir Şeyh Cami ile iç içe girmiş
bir durumdadır. Türbenin giriş kapısı caminin içinde idi. Dolayısıyla
türbeyi ziyaret etmek isteyen vatandaşlar, caminin içindeki giriş
kapısını kullanmak zordundaydı.
Şimdilerde vatandaşın rahatça
ziyaret edebileceği bir yer haline getirilen türbenin, dış yüzeyinde de
tadilat yapılarak görünür hale getirildi. Türbe'nin duvar örülerek ev
yapılan kısmı yıkılarak, caminin dışından olan giriş kapısı da gün
yüzüne çıkartıldı. Ayrıca buraya bayanlar için mescit ve ziyaret etme
yeri de düşünülmüş. Duvarları yeniden onarılarak, kaliteli ahşaplarla
örülen türbenin, zeminini ve tavan kısımları yeniden tadilat edilip,
daha lüks ve ziyaret edilebilir hale getirildi. Türbenin giriş kapısında
yazan kabartma seki yazılarda gün yüzüne çıkarılmış.
Döneminin hem
valisi hem de büyük âlimlerinden olduğu sanılan Emir Şeyh
Hazretleri'nin hayatına ilişkin ise fazla bilgi bulunmuyor. İbrahim
Hakkı Konyalı tarafından kaleme alınan Tarihçe-i Erzurum eserinde Emir
Şeyh Hazretleri'nin İlhanlı döneminde yaşamış olduğu tahmin ediliyor.
Erzurum'un bazı tarihi abidelerini manzum bir halde ifade eden
Erzurumlu mutasavvıf ve şair Ketencizade Rüştü Efendi, bu türbe hakkında
mısralarında şunları söylüyor: -Ulu Cami bina oldukça, bu türbe bina
olmuş- bu mısralara göre türbenin Ulu Cami'nnin yapıldığı tarihte
yapıldığı tahmin ediliyor. Ketencizade Rüştü'nün belirttiğine göre
türbe, 575 senesinde, Saltukoğlu Sultan Mehmet Kızılarslan zamanında
inşa edilmiştir.
Emir Şeyh Camii; üzerinde kitabe bulunmamaktadır.
Camii mimari özelliklerine göre 18. Yüzyılla tarihlendirilmiştir. Emir
Şeyh Camii ahşap destekli ve düz tavanlı cami plan tipindedir.
