Emekli öğretmen sayın Abdurrahman Zeynal tarafından yazılan “Selçuklulardan Cumhuriyete Erzurum Eğitim Kurumları Tarihi” adlı kitap üzerinde durmak istiyoruz. Öncelikle böyle geniş kapsamlı çalışmada pek çok hata olmasının tabii karşılanması gerektiğini söyleyelim.
Erzurum il özel idaresince yayınlanan kitapta öncelikle bizi ilgilendiren yerlere baktık. Bu nedenle yapacağımız tenkitler sadece bu dört eğitim kurumuyla sınırlı olacaktır:
1-Erzurum Lisesi (sayfa 119): Okulumuzla ilgili gördüğümüz önemli yanlışlık, okulun 1927 yılında bugünkü Nenehatun Lisesinin yerinde eğitim görmüş olmasıdır. Oysa bu yıllarda lise, şimdiki Şair Nefi Okulu binasında faaliyete devam etmekteydi. Nitekim merhum Prof Fahrettin Kırzıoğlu ve merhum gazeteci Kemal Alyanak ‘da benzer şekilde anlatmıştı. Gerçekte yazılı belgeler de bize lisemizin 1937 yılında Nenehatun lisesinin binasına ve 1940’da ise şimdiki yerine taşındığını bildirmektedir. Erzurum Lisesi Müdürü Sayın Halis Özsoy’un Erzurum Lisesi Tarihi’nde bilgiler bulunmalıdır.
2- Kültür Kurumu İlkokulu (sayfa 129): Okulumuzun İnönü ilkokulunun bir şubesi olarak hizmete başladığını ilk defa burada okudum. İlköğretim müdürlüğü olması ne demektir anlayamadım. Yani o yıllarda Milli Eğitim Bakanlığının bir birimi olarak milli eğitim müdürlüğünün yanında her ilde bir de ilköğretim müdürlüğü vardı. Erzurum ilindeki müdürlük Kültür Kurumu binasında mıydı? Bunu bilemiyoruz. Fakat Erzurum’daki 1 numaralı çocuk kütüphanesi bizim okulda idi. Bu bilgi ne yazık ki kitapta yer almıyor. Okulumuzla ilgili bağımsız bir araştırma bilmiyoruz fakat vilayet tarafından yayınlanan resmi Erzurum Gazetesinin o yıllardaki sayılarında kuruluş ve hizmete açılışla ilgili bazı bilgiler yer almaktadır.
3-Pulur Köy Enstitüsü (sayfa 137): Türkiye’nin 23 köy enstitüsünden biri. 402 köy öğretmeni mezun etti. Köy enstitüleri hiçbir zaman kapanmadı, dönüştürüldü. Müfredat dönüşüm işlemi 1948 yılında başlatıldı, ancak isim 1952 yılında değiştirildi. Pulur Köy Enstitüsüyle ilgili ilk ve tek araştırmayı yapan yazarınız, bulduklarını 2002 yılında Ufuk 200 Gazetesinde bir ay süreyle yayınladı. Burada okulun 200 öğrenci ile faaliyete başladığı yazmıyor. Aksine okulun askerliğini çavuş olarak yapanların Ilıca’da 6 ay eğitilerek köy öğretmeni yapıldığı “Eğitmen Kursu” olarak faaliyete geçen kursun yerine kurulduğu, sonradan Ilıca’ya 1 km mesafede Pulur köyü sahasında yeni binaların kurulduğu yazıyor. Bir de Hasanoğlan’a gönderilerek sağlık memuru olarak eğitilen 150 civarında öğrenci var.
4-Ebe ve Hemşirelik Okulu (sayfa 139). Köy Ebe okulu, doğumevi yanında faaliyette idi. Sonradan Numune Hastanesi yanına taşınmıştır. Hemşire Koleji ise Numune Hastanesinin Çaykara Caddesi tarafında, yeni binanın yapıldığı yerde idi. Numune Hastanesi ile birlikte 1964’te Tıp Fakültesine bağlanmış ve gene onunla birlikte 1978’da ayrılmıştır. Bir de SSK’nın Hemşire okulu vardı. Bunlar da Erzurum Sağlık Tarihi adlı yayınlanmamış kitabımızda yer almakta olup gazete yazılarımızda ve konferanslarımızda yayınlanmış aleni bilgilerdir.
