(1960-19709) Erzurumlu bir ailenin çocuğu olan Nurettin Topçunun memleketine hiç gelmediğine/gelemediğine bir önceki yazımda değinmiştim.
Nurettin Topçu bütün ömrünü insanlığın kurtuluşu için harcamış, bu yolda bir düşünce sistemi geliştirmiş, meslek hayatında önemli görevlerde bulunacak öğrenciler ve ilim adamları yetiştirmiştir.
Cumhuriyet sonrası yetişmiş önemli münevverler arasında bulunan Nurettin Topçuyu memleketlilik veya hemşerilik sınırları içerisine hapsetmek mümkün değildir. Zaten böyle bir niyetimiz de olamaz.
Nurettin Topçu 1939 yılında Hareket Dergisi ile başladığı yazı hayatını, vefat ettiği 1975 yılına kadar birçok gazete ve dergide sürdürmüştür.
Nurettin Topçunun ulusal ölçekteki yayın organlarında yayınlanan yazılarının bir kısmı 1960lı yıllardan itibaren Erzurum basınında yeniden yer almıştır.
Erzurum basınında yayınlanan yazılardan Nurettin Topçunun Erzurumda birtakım kimseler ile irtibatının olduğu düşüncesini akıllara getirmektedir. Erzurum okurunun Nurettin Topçunun yazılarına özel bir ilgisinin olduğu da aşikârdır.
Nurettin Topçunun Taşralı isimli hikâye kitabında yer alan bazı hikâyeleri Erzurum da yayınlanan Doğu Gazetesinde ve yine bazı yazıları Hürsöz Gazetesinde yayınlanmıştır.
Nurettin Topçunun 1960larda Erzurum basını ile ilişkilerini nüshalarına ulaşabildiğimiz iki gazete üzerinden incelemeye çalıştık.
Doğu Gazetesi ve Nurettin Topçunun Taşralı Hikâyeleri;
Doğu Gazetesi 1950 yılında Hakkı Tutar, Hakka Tapar ilk sözü ile yayına başlamıştır. Gazetenin sahibi Turhan Bilgin ve Yazı İşleri Müdürü Sait Gemalmazdır.
Doğu Gazetesi Nurettin Topçunun Taşralı adlı hikâye kitabından 13 hikâyesini 28 Nisan 1962 den 4 Nisan 1963e kadar 248 bölüm halinde yayınlamıştır.
Gazetesinin nüshaları günümüzde Erzurum Atatürk Üniversitesi Kütüphanesi Süreli Yayınlar bölümünde muhafaza edilmektedir.
Doğu Gazetesinde Taşralı, Kütük, Tereke, Köy Hocası, Yitik, Kayan Köy, Karayazı, Görünmeyen Adam, Nahiye Müdürü, Şehid Oğlu Şehid, Yıldırımın Huzurunda, Mahşer ve Ebedi Hayat hikâyeleri yayınlanmıştır.
Doğu Gazetesi aynı dönemde tıpkı Nurettin Topçunun Taşralı kitabında ki hikâyeleri gibi diğer bazı yazarlara ait hikâye ve romanları da kısa kısa ve günlük olarak yayınlanmıştır. Ancak Taşralı hikâyelerini bir takvim yılına yakın yayınlanmasından Nurettin Topçuya özel bir önem verildiği anlaşılmaktadır.
Hürsöz Gazetesi ve Nurettin Topçunun Yazıları:
Hürsöz Gazetesi Hak ve Hakikat Yolunda ilk sözü ile 9 Kasım 1955 tarihinde yayın hayatına başlamıştır. İmtiyaz sahibi Ahmet Polattır. Gazete 20 Ocak 1990da yayın hayatına son vermiştir.
Nurettin Topçunun ulusal dergilerde ve gazetelerde yayınlanan 15 yazısının, Erzurum okuyucusu için Hürsöz Gazetesinde yeniden yayınlandığını Prof. Dr. İsmail Karanın Nurettin Topçu Hayatı ve Bibliyografyası isimli kitabından öğreniyoruz.
35 yıl yayın hayatına devam eden Hürsöz Gazetesinin nüshaları bugün Erzurum Atatürk Üniversitesi Kütüphanesi Süreli Yayınlar bölümünde muhafaza edilmektedir.
Hürsöz Gazetesinde yayınlanan Nurettin Topçu yazılarını incelerken bazı hususlar dikkatimi çekti. Şöyle ki:
Nurettin Topçunun, Hürsöz Gazetesinde ki yayınlanan yazılardan haberi var mıydı?
Nurettin Topçunun yayınlanan yazılarının Hürsöz de yeniden yayınlanmasını kim önerdi ve bu yazıları kim seçti?
Bu yazılar neden sadece Hürsöz Gazete sinde yayınlandı?
Sorularına cevap aradım.
Hürsöz Gazete sinin sonraki dönemde Yazı İşleri Müdürlüğü görevini üstlenen ve aynı zamanda Gazetenin imtiyaz sahibi Ahmet Polat Beyin damadı olan Selami Didin ile olan görüşmemizde bu soruların cevabını buldum.
Selami Didin Bey, o dönemin Hürsöz Gazetesi İstanbul Temsilciği görevinde bulunan Mehmet Gökalpın bir dernek toplantısında Nurettin Topçu ile tanıştığını, kendisinin müsaade ve tavsiyesi ile kendisine ait 15 yazının belirlendiğini ve süreç içerisinde yayınlandığını ifade etti.
Yine Hürsöz Gazetesinin imtiyaz sahibi Ahmet Polatın oğlu Mustafa Polatın Prof. Dr. Ayhan Songar vasıtası ile 1967 veya 1968 yıllarında Nurettin Topçu ile tanıştığını belirtti.
Hürsöz ve Doğu Gazetelerinde yayınlanan yazılardan o yıllarda Erzurumda önemli bir Nurettin Topçu okuyucusu olduğu kanaatine ulaşmak mümkündür.
1960lı yıllarda Nurettin Topçu Ruhçu Sosyalizm, Milliyetçi Sosyalizm gibi muhiti için oldukça yabancı sayılacak kavramlardan söz ederken, bu iklimde Hürsöz Gazetesinde yayınlanan Nurettin Topçu makaleleri ve o dönem Erzurum entelektüeli hakkında ki değerlendirmeyi okuyucunun takdirine bırakıyorum.
Nurettin Topçunun Hürsöz Gazetesinde ki yazılarının Prof. Dr. İsmail Karanın Nurettin Topçu Hayatı ve Bibliyografyası kitabında belirtilmiş olan kronolojik sıralama ile külliyatında ki yerleri aşağıdaki şekildedir.
1-(225) Üniversite ; Hürsöz (Erzurum), 28 Ocak 1959( Komünizme karşı mücadele, sayı: 35, 1 Mayıs 1952 de yayınlanan yazının tekrar neşri ) ; AN/1.2.3.
2-(227) Komünizm ve tarihi maddecilik , Hürsöz (Erzurum) , 5 Mart 1959 (Komünizme karşı mücadele, sayı: 14,15 Şubat 1951 de yayınlanan yazının tekrar neşri).
3-(230) İnkılap irtica , Hürsöz (Erzurum) , 31 Mart, 1 ve 2 Nisan 1959 ( 2 yazı. Komünizme karşı mücadele, sayı: 17, 1 Nisan 1951; Ehli Sünnet; sayı: 98. Mayıs 1951; İslam dünyası, sayı: 16, 12 Temmuz 1952 de yayınlanan yazının tekrar neşri; 1951 de Komünizme karşı mücadele dergisi adına 4 sayfalık müstakil bir broşür halinde de basıldı) ;DD/2.
4-(233) Gazete , Hürsöz (Erzurum), 1 ve 2 Mayıs 1959 (Komünizme karşı mücadele, sayı: 30, 15 Şubat 1952 de yayınlanan yazının tekrar neşri) ; AN/3 ( Gazeteler başlığının ikinci kısmı ).
5-(234) Yine gazete , Hürsöz (Erzurum) 3ve 4 Mayıs 1959 (Komünizme karşı mücadele, sayı: 31, 1Mart 1952 de yayınlanan yazının tekrar neşri ) ; AN /3 (Gazeteler başlığını 3. Kısmı).
6-(273) Sosyalizm ve şekilleri (III), Meslek, sayı: 93/94, Mart-Nisan 1961
7-(274) Maddeyi idare eden ruh , Sebilürreşad, XIII/320, Nisan 1961 (Komünizme karşı mücadele, sayı:20,15 Mayıs 1951 ile Yeni istiklal, 1 Şubat 1961 ve 19 Nisan 1961 de yayınlanan yazının tekrar neşri) ; KKYN; AN/ 1.2.3.
8-(279) Zafer Düşünen adam, I/17, 26 Nisan 1961; Sönmez Neşriyat, sayı: 15,30 Eylül 1965; Yeni istiklal, 13 Nisan 1966 ; Bizim zaferimiz başlığıyla, Büyük gazete, sayı: 29, 9 Kasım 1976; VO/1,2.
9-(323) İnanmak ve sevmek, Hürsöz (Erzurum),20 Ağustos 1962 (Düşünen adam, I/2,12 Ocak 1961de yayınlanan yazının tekrar neşri):VO/1,2.
10-(324) Var olmak, Hürsöz (Erzurum), 24 ve 25 Ağustos 1962 (Düşünen adam, I/1, 5 Ocak
1961de yayınlanan yazının tekrar neşri); VO/1, 2.
11-(326) Manevi kalkınma , Hürsöz (Erzurum), 5 Eylül 1962 (Türk yurdu, II/1, Nisan 1960ta yayınlanan yazının tekrar neşri): YT/1.2.3; KM/2.
12-(328) Çocuklar , Şule, sayı: 4, Ekim 1962 (aynı ay Erzurumda çıkan Hürsöz de de yayınlanmış olmakla beraber günü tam tespit edilememiştir): VO/1, 2.
13-(351)Hörmet , Hürsöz (Erzurum), 23 Mart 1963
Çalışmamızda Hörmet başlıklı yazı Hürsöz Gazete sinin 23 Mart1963 tarihli nüshasında bulunamamıştır. Yine Nurettin Topçunun eserlerinde Hörmet adı ile başlı başına bir makalesi bulunmamakladır. Ancak Nurettin Topçu İslam ve İnsan kitabı, İslam Ahlakı makalesinde hörmet içerikli bir bölüm tespit edilmiştir.
14-(352)Hakikata giden yol , Şule, sayı:7, Nisan 1963;Hürsöz (Erzurum), ? Temmuz 1963; VO/1,2.
Çalışmamızda 1963 yılı Temmuz ayı Hürsöz Gazetesi nüshaları incelenmiş, pazar günleri gazetenin çıkmadığı, kalan nüshalarda Nurettin Topçunun Hakikate Giden Yol isimli yazısı tespit edilememiştir.
15-(357) Bizde Rönesans Hürsöz (Erzurum), 3-5 Ağustos 1963 (Türk Yurdu, sayı: I/ 10 Ocak 1960 ta yayınlanan yazının tekrar neşri: Rönesans temelleri yazısının ilk beş paragrafı olarak, YT/1.2.3.4.
