Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Obama zirvesinden sitem üstüne sitem çıktı.
Erzurumajans-Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO zirvesinde görüştüğü ABD Başkanı Barack Obama'ya, IŞİD'e karşı oluşturulacak koalisyonun Bağdat yönetimine silah vermesi halinde bölgede başta mezhepsel olmak üzere çatışmaların artacağı uyarısında bulundu. Erdoğan, Suriyeve Irak'ta bölgesel güvenlik ve istikrarı tehdit eden şiddet ortamına karşı bütüncül bir yaklaşımla kararlı adımlar atılması gerektiğini vurguladı.
Milliyet gazetesinden AbdullahKArakuş'un haberine göre Erdoğan, ikili görüşmelerde ise Obama'ya, "Fethullah Gülen", Almanya Başbakanı Angela Merkel'e "dinleme" siteminde bulundu.
Fransa Cumhurbaşkanı Hollande'a ise Ermeni uyarısı yaparak Azerbaycan'a verilen sözlerin yerine getirilmesini istedi. Erdoğan, yemekte liderlere yaptığı konuşmada ise Ukrayna uyarısında bulunarak, "Irak ve Suriye'de sürekli sizi uyardık ama şimdi bizim söylediklerimize geldiniz" dedi. Erdoğan, Ukrayna için savunulan toprak bütünlüğünün Irak için de savunulması gerektiğini söyledi.
Erdoğan, dün ABD Başkanı Barack Obama ile Galler'deki NATO zirvesinde bir araya geldi. 17 ay sonra yüz yüze yapılan ilk görüşmede Irak, Suriye, Ukrayna ve bölgedeki son gelişmeler ele alındı. Erdoğan, Obama'ya Fethullah Gülen siteminde bulunarak, "Ya bize iade edin ya da sınır dışı edin. Siz bizden teröristleri isteyince biz veriyoruz. Sizden de aynı yaklaşımı bekliyoruz" mesajını verdi.
İsrail'in tutumuna tepki
Erdoğan, Obama'ya Gazze'de çifte standart yapıldığını da söyledi. İsrail'in sivilleri hedef aldığını belirten Erdoğan, Türkiye'nin İsrail ile ilişkilerini normalleştirmesi için gerekli olan iki şartın hâlâ yerine getirilmediğini vurguladı. Tazminat ve abluka konusunda ilerleme sağlanmadığını belirten Erdoğan, "Böyle devam ederse normalleşme gerçekleşmez" dedi. 'Bağdat'a silah' çekincesi Erdoğan-Obama görüşmesinin ana Gündem maddelerinden birini de IŞİD'e yönelik alınacak önlemler oluşturdu. Erdoğan, Obama'yı IŞİD'e karşı oluşturulacak koalisyonun Bağdat yönetimine silah vermesi halinde yaşanacak olumsuzluklar konusunda uyardı. Irak'a silah vermenin bölgede başta mezhepsel olmak üzere çatışmaları artıracağını dile getiren Erdoğan, Suriye ve Irak'ta bölgesel güvenlik ve istikrarı tehdit eden şiddet ortamına karşı bütüncül bir yaklaşımla kararlı adımlar atılması gerektiğini vurguladı. Erdoğan, Şam rejiminin yaptıklarına seyirci kalınması neticesinde bölgede ortaya çıkan kaos ortamından yararlanan terör örgütlerine karşı kapsamlı bir strateji geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.
Erdoğan, Bağdat yönetimine verilecek silahların Türkiye'deki çözüm sürecini olumsuz etkileyeceği üzerinde de durdu. Erdoğan, Ukrayna için ayrı Irak için ayrı politika izlenmesini de eleştirdi. Erdoğan, Musul Konsolosluğu'ndan kaçırılan rehineler üzerinde de durdu. Erdoğan, bölgeye yönelik yapılacak operasyonların Esad'ı güçlendirebileceğini de söyledi.
Erdoğan, yemekte ve oturumlarda liderlere Ukrayna uyarısı yaparak, "Irak ve Suriye'de sürekli sizi uyardık ama şimdi bizim söylediklerimize geldiniz" dedi. Erdoğan, Ukrayna için savunulan toprak bütünlüğünün Irak için de savunulması gerektiğini söyledi. Erdoğan, Ukrayna'nın siyasi bağımsızlığına, toprak bütünlüğüne, egemenliğine ve milli birliğine Türkiye tarafından verilen desteğin önümüzdeki dönemde devam edeceğini belirtti.
'Kırım ilhak edilemez'
"Kırım'ın yasadışı ilhakının tanınmayacağını" ifade eden Erdoğan, baskıya maruz kalan Kırım Tatar Türklerinin izole edilmesine yol açılmaması, krize siyasi çözüm bulunmasına yönelik çabaların desteklenmesi gerektiğini vurguladı.
Erdoğan, oturumdaki konuşması sırasında da NATO'nun Azerbaycan'a verdiği vaatleri yerine getirmesi gerektiğini, Karabağ sorununun Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü çerçevesinde çözümlenmesinin büyük önem taşıdığını söyledi.
Erdoğan, kritik ve hassas bir süreçten geçen Afganistan'a önümüzdeki dönemde de Türkiye olarak destek vermeye devam edeceklerini söyledi.
Afganistan'daki Cumhurbaşkanlığı seçim sürecinin en kısa sürede sonuçlandırılmasını beklediklerini de belirten Erdoğan, ISAF harekâtı sona erdikten sonra da kardeş Afgan halkını kendi kaderine terk etmeyeceklerini, onları yalnız bırakmayacaklarını dile getirdi.
Erdoğan, ISAF'ın Afganistan'daki görevini tamamlamasının ardından, 2015'te başlatılması planlanan "Kararlı Destek Misyonu"nda da Türkiye'nin öncü bir rol üstleneceğine işaret etti.
Erdoğan ve Başkan Obama'nın, NATO konusunda iki ülkenin ortak pozisyonlarının altını çizdikleri görüşmede, Suriye ve Irak konularını ayrıntılı biçimde ele alındıkları öğrenildi. Edinilen bilgiye göre her iki lider de, Irak'ta tüm kesimleri kucaklayan bir hükümetin ivedilikle kurulmasının, Suriye'de ise Cenevre Bildirisi doğrultusunda gerçek bir siyasi dönüşüm gerçekleştirilmesinin büyük önem taşıdığına işaret ettiler.
Bölgedeki kaos ortamından nemalanan terör örgütlerine ve Şam rejimine karşı ortak mücadele konusunun da masaya yatırılan konular arasında olduğu kaydedildi. Erdoğan ve Obama'nın Filistin'deki ateşkesi kalıcı hale getirmeye yönelik çabaları destekleme hususunda görüş birliği içinde oldukları da öğrenildi.
Rusya ile kanallar açık olmalı
Erdoğan, dün sabahki oturumda ise liderlere Rusya uyarısı yaptı. Erdoğan, liderlere yaptığı konuşmada, Ukrayna'da son dönemlerde yaşananlara karşın Rusya'yla diyalog kanallarının gerektiği ölçüde açık tutulmasının önemli olduğuna işaret etti. Ortadoğu'daki tehdit
Erdoğan'ın Ortadoğu'daki istikrarsızlığın Avrupa-Atlantik coğrafyası için de bir tehdit olduğuna işaret ederek, Irak ve Suriye'de terörle mücadele açısından bütüncül bir yaklaşım benimsenmesi gerektiğini belirttiği öğrenildi.
'Cenevre' vurgusu
Edinilen bilgiye göre Erdoğan, Irak'ta tüm kesimleri kapsayan bir hükümet kurulmasının, Suriye'de ise Cenevre Bildirisi'nin eksiksiz uygulanması suretiyle gerçek bir siyasi dönüşüm gerçekleştirilmesinin önemli olduğunu vurguladı. Erdoğan'ın NATO'yla ilgili olarak da kolektif savunmanın gelecekte de ittifakın belkemiğini teşkil edeceğini hatırlattığı kaydedildi.
Erdoğan'ın dün öğleden sonra gerçekleşen son oturumda ise Soğuk Savaş dönemi sonrasında da Transatlantik bağın önemi üzerinde durduğu öğrenildi. Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne üyelik hedefini en canlı şekilde koruduğuna, Türkiye olarak AB ilişkileri bakımından bir milat kılmak istediklerine dikkati çeken Erdoğan, NATO'nun benimsediği işbirliğine dayalı güvenlik anlayışının AB bünyesinde de desteklenmesini ve uygulanmasını temenni ettiklerini belirtti.
Kabil'de etkin rol talep etti
Türkiye, NATO zirvesinde, 2014'te NATO'nun Afganistan'da sona erecek olan ISAF operasyonunun ardından yeni rolü konusunda da seçim sürecinin bir an önce sonuçlandırılmasını isteyerek, başta Kabil Havaalanı olmak üzere Afganistan'da etkin bir göreve talip olduğunu iletti. Türkiye, Ukrayna konusunda göstereceği tavrı da Afganistan'da üstleneceği rol konusunda pazarlık unsuru olarak masaya getirdi.
Merkel'e 'dinleme' nedeniyle sitem
Erdoğan, Almanya Başbakanı Merkel ile görüşmesinde ise dinlemeler konusundaki sitemini iletti. Erdoğan, Ukrayna'da gösterilen hassasiyetin Irak'ta veya Suriye'de gösterilmediğini belirtti. Toprak bütünlüğünü Ukrayna için olduğu gibi Irak ve Suriye için de savunduklarını belirten Erdoğan, Rum Kesimi'nin birliğe alınmasının Avrupa Birliği ruhuna aykırı olduğu görüşlerini de yineledi.
Ermeni uyarısı
Fransa Cumhurbaşkanı Hollande ile de bir araya gelen Erdoğan, önümüzdeki hafta Paris'te yapılacak olan Ermeni-Azeri zirvesi öncesinde de NATO'nun Azerbaycan'a verdiği sözleri tutması gerektiğini söyledi. Erdoğan, Azerbaycan'ın NATO ile işbirliğinin ittifaka güç katacağını dile getirdi.
Liderlerle buluştu
Erdoğan, dün ayrıca Yunanistan Başbakanı Antonis Samaras, İngiltere Başbakanı David Cameron ve Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko ile de bir araya geldi.
Samimi fotoğraf
Erdoğan ile Obama önceki akşam Cardiff'in Ortaçağ'dan kalan tarihi kalesindeki yemekte samimi görüntü verdi. Ayrı ayrı kaleye gelen Erdoğan ve Obama, aile fotoğrafı çekimi sırasında bir ara birlikte yürüdü. Yer bulma sırasında Obama, Erdoğan'ın sırtına elini koyarak destek verdi. Erdoğan, Cameron ve Obama'nın bulunduğu ön sırada fotoğraf çekiminde yer aldı. Yemekte de iki isim yan yana oturdu. Milliyet
