Erzurumajans-Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin ortak basın toplantısı düzenledi.
Erdoğan, Irak ve Suriye'nin parçalanmasına tahammülleri olmadığını vurguladı.
Basın toplantısında ilk olarak konuşan Putin konuştu, "Geleceğe dönük hedefler, planlar belirlediklerini" ifade etti.
"Türkiye en önemli partnerlerimizden bir tanesi. Rusya ve Türkiye çok yönlü ortaklık yoluna geri döndü. Rusya Türkiye'yi en önemli ortaklarından biri olarak görüyor ve siyasal diyalogu en üst düzeyde geliştirmek istiyor," diyen Putin, yeni ortak yatırım fonu kurulduğunu söyledi.
Akkuyu projesi devam ettiğini belirten Putin ayrıca, iki ülke ticaretin milli para birimlerinin kullanılması konusunu görüştüklerini belirtti. Gelecek ÜDİK toplantısını İstanbul'da yapacaklarını söyleyen Rusya Devlet Başkanı, davet için teşekkür etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise iki ülke arasında komşuluk ilişkilerini geliştirmeyi amaçladıklarını, yeni işbirliği alanları tesis ederek münasebetleri geliştirdiklerini belirtti. "Köklü ve özel ilişkilerimizi geliştirmede kararlıyız. Maalesef 2015 yılı sonunda bizler derinden yaralayan bir hadise sebebiyle çok zaman kaybedildiğini" ifade eden Erdoğan, iki ülke ilişkilerini normalleştirme konusunda önemli aşamalar kaydettiklerini vurguladı.
100 milyar dolarlık ticaret hedefi
"Ancak bu şekilde 100 milyar dolarlık hedefe ulaşabiliriz. Son olaylardan sonra 17 milyar dolara kadar. Turizm alanında rekora imza atmak istiyoruz" diyen Erdoğan, Rus turistleri Türkiye'ye davet etti.
"Milli paralarla ticaretin artırılmasına büyük önem veriyoruz" diyen Erdoğan, Rus vatandaşlarının Türkiye'de rubleyle, Türkler'in de Rusya'da Türk lirasıyla ticaret yapabilmesinin hedeflendiğini belirtti.
Erdoğan açıklamalarına şöyle devam etti: "Bugün imzaladığımız anlaşmalarla güçlü bir irade ortaya koyduk. Türk- Rus Ortak Yatırım Fonu'nun 1 milyar dolar sermaye ile kurulması atılmış ciddi bir adımdır. Suriye konusu üzerinden hassasiyetle durduk. Karadeniz Ekonomik İşbirliği üzerinde hassasiyetle durduk. Karabağ konusu üzerinde durduk."
"Astana süreci başarılı geçti"
Suriye'de ateşkesin sağlanmasını Astana'da sağladıklarını belirten Erdoğan, Astana sürecinin başarılı geçtiğini ifade etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Şayet bugün DEAŞ'ın tamamen yok edilme ihtimalinden rahatça bahsedebiliyorsak, bu da Türkiye'nin ortaya koyduğu çabalar sayesindedir." diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, . Türkiye ile Rusya Federasyonu'nun karşılıklı güven temelinde iş birliğini sürdüreceğini belirterek, "Ortak çıkarlar, bölgesel istikrar ve küresel barış çerçevesinde yürütülen yakın iş birliği elbette birilerini rahatsız ediyor olabilir ancak bizler provokasyonlara gelmeyecek, terör örgütlerinin ikili ilişkilerimizi zehirlemesine izin vermeyeceğiz." Dedi.
Erdoğan, görüşmelerinde bölgesel konularda da fikir alışverişinde bulunduklarını belirterek, özellikle Suriye, Karadeniz Ekonomik İşbirliği, Azerbaycan-Rusya-Türkiye üçlü iş birliği mekanizmaları, Karabağ konuları üzerinde hassasiyetle durduklarını, buralardaki sıkıntıların aşılması noktasında Rusya'nın üzerindeki yükün de ağırlığını dile getirdiklerini söyledi.
Türkiye'nin 911 kilometre sınırı bulunması, sürekli tehdit altında olması dolayısıyla son 6 yıldır Suriye'deki çatışmaların, kan ve gözyaşının yükünü çektiğini dile getiren Erdoğan, burada bir dayanışmaya ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
Fırat Kalkanı Harekatı'nın DEAŞ'a vurulan en büyük darbe olduğunu ifade eden Erdoğan, 2 bin 200 kilometrekare alanın teröristlerden temizlendiğini aktardı.
Rusya ve Türkiye'nin Suriye'de insani yardım konusundaki iş birliğinin birçok mağduru ve mazlumu rahata kavuşturabileceğini vurgulayan Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Astana toplantılarının Cenevre sürecinin tamamlayıcısı, destekleyicisi olarak başarılı geçtiğini de burada ifade edebilirim. Bu başarıda Türkiye ve Rusya'nın ortaya koyduğu iradenin çok büyük payı var. Şüphesiz Cenevre sürecinin bizi sonuca taşıması için başta rejim olmak üzere bütün tarafların samimiyetle çalışması gerekiyor. Bir terör örgütüyle diğerinin bertaraf edilmeyeceği de artık kabul edilmelidir. Özellikle 35 yıldır terörle mücadele eden bir ülke olarak gerek başta DEAŞ olmak üzere PYD, YPG, El Nusra gibi terör örgütleri bizim her an karşımızda olan terör örgütleridir. Suriye'nin toprak bütünlüğünü ve milli birliğini hiç kimse tehlikeye atmamalıdır. Rusya ile eşgüdüm halinde soruna adalet ve hakkaniyet temelinde bir çözüm bulunması için gayretlerimize devam edeceğiz. Bütün konularda hemfikir olmasak da iletişim kanallarını açık, bugüne kadar açık tuttuk, açık tutmaya da devam edeceğiz. Son dönemde bunun faydalarını görüyor, bizzat yaşıyoruz. İnşallah karşılıklı güven temelinde iş birliğimizi sürdüreceğiz. Türkiye ile Rusya Federasyonu'nun ortak çıkarlar, bölgesel istikrar ve küresel barış çerçevesinde yürüttüğü yakın iş birliği elbette birilerini rahatsız ediyor olabilir ancak bizler provokasyonlara gelmeyecek, terör örgütlerinin ikili ilişkilerimizi zehirlemesine izin vermeyeceğiz."
"Menbiç için koalisyonla işbirliği istiyoruz"
Türkiye ve Rusya'nın Suriye için istihbarat paylaşımıyla ilgili soruyu yanıtlayan Putin, bu paylaşım sayesinde ateşkesin sağlandığını belirtti ve "İstihbarat birimlerinin işbirliğini takdir ediyoruz" dedi.
Türkiye'nin Irak ve Suriye'nin toprak bütünlüğünden yana olduğunun altını çizen Erdoğan, "Irak ve Suriye'nin parçalanmasına tahammülleri olmadığını vurguladı. Fırat Kalkanı Harekatı'nda El Bab'dan sonraki hedef olan Menbiç'le ilgili de konuşan Erdoğan, bu konuda "Koalisyon güçleriyle işbirliği istiyoruz" dedi. Erdoğan ayrıca, Putin'i 9-13 Temmuz'da İstanbul'da düzenlenecek olan 22. Dünya Petrol Kongresi'ne de davet etti.
Putin: İş vizesi yasağı kalkacak
Putin, Türk vatandaşlarına iş vizesi kısıtlamanın kaldırılması yönünde karar aldıklarını açıklayarak, "Rusya'da inşaat sektöründe Türklerin çalışması için getirilen yasak, yakın zamanda kaldırılacak" dedi.
"Karlov, başarılı bir diplomattı"
Erdoğan, hain bir suikast sonucu yaşamını yitiren Büyükelçi Andrey Karlov'u saygıyla anmak istediğini belirterek, başta eşi olmak üzere tüm ailesine ve Rus halkına başsağlığı diledi.
Karlov'un Türkiye'deki görevi sırasında Türk-Rus dostluğunun kuvvetlenmesi için özveriyle çalışan başarılı bir diplomat olduğunu vurgulayan Erdoğan, "Bizler sayın Karlov'u ülkemizin ve milletimizin yakın bir dostu olarak hatırlayacağız." dedi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye tatilinin Rusların hayatının önemli bir parçası haline dönüştüğüne dikkati çekerek," Ben de şahsen Moskova'da bu görevde olmadığım sürede birkaç kez Türkiye'de tatil yaptım ve en sıcak duygularım halen mevcut." diye konuştu.
Kremlin Sarayı'nda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Putin, bugün gerçekleştirilen zirveyle, iki ülkenin çok yönlü ortaklık ilişkilerine döndüğünü belirtti.
"Suriye'deki işbirliğimizi takdir ediyoruz"
Putin, Türkiye ve Rusya'nın Suriye konusundaki işbirliğine değinerek, "Türkiye ve Rusya'nın askeri ve istihbarat birimleri arasında olan yüksek işbirliği seviyesini takdir ediyoruz. İşbirliğimiz ve İranlı dostlarımızın katkısı sayesinde Suriye'de ateşkesin sağlanmasııı başardık. İlk defa Astana'da taraflar arasında karşılıklı diyalog kuruldu. Bu bizim çalışmamızın net bir sonucu." dedi.
Türkiye ile terörle mücadele alanında bilgi ve fikir değişimi yapıldığını anımsatan Putin, "İstihbarat birimlerimiz yakın işbirliği içerisinde ve bu işbirliğini genişletmek istiyoruz. Teröre karşı çabalarımızı birleştirmeliyiz. Ancak bu şekilde terörü yenebiliriz." değerlendirmesinde bulundu.
Putin, terörle mücadele konusundaki işbirliğini geliştirmek istediklerini de vurgulayarak şöyle konuştu: "Türkiye'nin rolü ve çabaları sayesinde, sadece ateşkes değil, somut, doğrudan itilafa katılan taraflar arasında Astana'daki siyasi müzakereler başlatılabildi. Rusya, Türkiye ve İran sayesinde Suriye ateşkesi genel anlamda muhafaza ediliyor. Özellikle DAEŞ'e karşı ortak mücadele konusunda kararlıyız. Ben bir kez daha Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına ve Türk meslektaşlarıma bu içerikli ve yapıcı görüşmeler için teşekkür etmek istiyorum. Sıradaki ÜDİK toplantısını Türkiye'de yapacağız. İşbirliğimizin daha da ivme kazanacağını umuyorum."
"Suriye'de karmaşık bir durum var"
Türkiye ile Suriye'deki işbirliği ve Astana sürecinin sorulduğu bir soruya cevap veren Putin, şu ifadeleri kullandı;
"Suriye'de karmaşık bir durum var. İşbirliğimizin niteliği ve seviyesine bakılırsa temkinli iyimser olduğumu söyleyebilirim. ABD dahil diğer oyuncuların bu sürece katılması gerekiyor. Ateşkes ilan edilmesinin ardından artık siyasi müzakerelere geçildi. Bunun devam ettirilmesi gerektiriyor. Suriye'nin toprak bütünlüğünün koruması ilkesiyle hareket edilmesi ve krizin çözümü için çok önemli."
"Türkiye'de tatil yaptım, sıcak duygulara sahibim"
Putin, Türkiye tatilinin Rusların hayatının önemli bir parçası haline dönüştüğüne de dikkati çekerek, "Son yıllarda milyonlarca Rus vatandaşı Türkiye'de tatil yaptı ve bu ülkenin misafirperverliğini hissetmiştir. Ben de şahsen Moskova'da bu görevde olmadığım sürede birkaç kez Türkiye'de tatil yaptım ve en sıcak duygularım halen mevcut." şeklinde konuştu.
Türkiye'de yaşanan terör saldırında Türk halkının acılarını paylaştıklarını ifade eden Putin, Türk makamlarının Rus turistlerin güvenliğinin sağlanması konusunda her türlü tedbiri aldığına dikkati çekti.
Ticarette artan işbirliği
Türkiye'nin, Rusya'nın önde gelen ticari ortaklarından birisi olduğunun altını çizen Putin, geçen sene yaşanan bazı gelişmeler ve dövizdeki dalgalanmalardan ötürü ikili ticarette yüzde 30'dan fazla düşüş yaşandığını, bu durumun iki ülke için de olumsuz olduğunu vurguladı.
Rusya Devlet Başkanı Putin, karşılıklı ticaretin, hizmetlerin artırılmasına yönelik 2017-2020 senelerini kapsayan orta vadeli program imzalandığını anlatarak, "Aynı zamanda yeni bir ortak yatırım fonu kuruyoruz, 1 milyar dolarlık sermayesi olacak. Şu anda ilgili anlaşma imzalandı." dedi.
Rusya'nın önceliğinin enerji alanındaki işbirliği olduğuna işaret eden Putin, Türk Akımı ve Akkuyu Nükleer Güç Santrali projelerindeki işbirliğinin artarak devam ettiğini belirtti.
"Türkiye Rus turistlerin gözdesi"
DenizBank ve Sberbank tarafından devreye sokulacak Mir ödeme kartları ve milli para birimleri ile ticaretin de hedeflendiğini anlatan Putin, ağır sanayi, oto sanayi alanında, inşaat ve ulaştırma alanlarında ortaklıkların kurulmasının planlandığını söyledi.
2019'un karşılıklı kültür ve turizm senesi olacağını belirten Putin, Türkiye'nin tekrar Rus turistler için gözde ülke haline geldiğini vurguladı.
Putin, ÜDİK toplantısı kapsamında hem dar formatta, hem de genişletilmiş formatta ikili ilişkilerin stratejik boyutlarının ele alındığını vurgulayarak, "Türkiye ve Rusya'nın uluslararası ve bölgesel alanlarda hassas konuların çözülmesine katkılarımızı görüştük. Aynı zamanda hükümetlerimizin kilit savunma güvenliği, ekonomi, kültür alanlarından sorumlu kurum ve kuruluşlarının katılımıyla da geliştirilmiş bir görüşme yapıldı." dedi.
Yasaklar
Rusya Devlet Başkanı Putin, "Türk vatandaşlarına yönelik çalışma izinleri, vize kolaylığı ve Türk şirketlerine yönelik yasaklar en yakın zamanda kalkacaktır, bu konuda siyasi karar alındı. En yakın zamanda uygulanacaktır" dedi.
Putin, "Rusya'da hala Türk vatandaşlarının işe alınmasında kısıtlamalar mevcut. Bu kısıtlamanın tam olarak ne zaman kaldırılabileceğini söyleyebilir misiniz? Sorusuna şu yanıtı verdi:
"Sayın Cumhurbaşkanı bugün bu konuyu dile getirdi, özellikle yasakların uygulandığı inşaat sektöründe Türk çalışanlarına değinildi. Bugün sayın Cumhurbaşkanı ile bunun ne zaman kaldırılacağı konusunda anlaştık. Bu yasak en yakın zamanda kaldırılacak. Bu bizim bugünkü anlaşmamızdan sonra sadece teknik bir konudan ibarettir. Diğer konuları çözmeye devam edeceğiz."
Erdoğan ile son bir yılda dördüncü kez bir araya geldiğini belirten Rus lider, son zamanlarda iki ülkenin kilit ikili mekanizmalarının çalışmalarını yeniden başlatmayı başardıklarını belirtti.
Belgeleri imzaladılar
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın görüşmesi sonucunda 2017-2020 yılları orta vadeli ticari, ekonomik, bilim, teknik ve kültür işbirliği programı imzalandı.
Aynı zamanda iki ülkenin Dışişleri Bakanlıkları arasında bilgi dökümanlarının paylaşımı, kadro hazırlıkları alanlarında karşılıklı anlayış memorandumu ve Rusya ve Türkiye'nin Kültür Bakanlıkları'nın 2019 yılında karşılıklı kültür ve turizm yılı düzenleme planlarına ilişkin bildirge imzalandı.
Bunun yanı sıra, Rusya Genel Savcılığı ve Türkiye Adalet Bakanlığı arasında işbirliği protokolü de imzalandı.
8 anlaşma imzalandı
Toplantıda, Erdoğan ve Putin'in açıklamaları öncesinde iki ülke arasında 8 anlaşma imzalandı.
Buna göre "Anadolu Ajansı ile TASS Haber Ajansı Arasında İşbirliği Anlaşması, Ticari, Ekonomik, Bilimsel, Teknik ve Kültürel İşbirliğine ilişkin 2017-2020 Orta Vadeli Program, Diplomatik Personelin Yetiştirilmesi ve Enformasyon Paylaşımı Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı, 2019 yılında Türkiye Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonunda karşılıklı Kültür ve Turizm Yılının Düzenlenmesine İlişkin Deklarasyon, Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı ile Rusya Federasyonu Başsavcılığı arasında İşbirliği Protokolü, Türk Patent ve Marka kurumu ile Rusya Federasyonu Fikri Mülkiyet Federal Servisi Arasında Mutabakat Zaptı, Rus Türk Yatırım Fonunun Kurulmasına İlişkin Mutabakat Zaptı, Türkiye Cumhuriyeti Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı ile Opora Rossii Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Tüm Rusya Sivil Toplum Kuruluşu Arasında Mutabakat Zaptı" imzalandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e gösterdiği misafirperverlikten dolayı da teşekkür ederek, "Kendisini önümüzdeki yıl yapacağımız ÜDİK toplantısında Türkiye'de ağırlamaktan memnuniyet duyacağımı ifade ediyorum ve yine bu yıl temmuz ayı içerisinde İstanbulumuzda gerçekleştirilecek Dünya Petrol Kongresinde de kendilerini aramızda görmeyi şimdiden arzuladığımı ifade etmek istiyorum." diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan daha sonra "Meçhul Asker" anıtına çelenk koydu ve Türkiye'ye dönmek üzere havaalanına hareket etti.
MOSKOVA, (DHA)
