Torba Yasa ile SSK'lıdan Emekli Sandığı'na, Bağ-Kur'ludan işçisine 'maaş artışı' odaklı birbirinden farklı pek çok yeni düzenleme getirildi.
Erzurumajans-Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren torba kanunla, emeklilere
zam, işçilere ücretli izin konusunda iki önemli düzenleme hayata geçti.
Buna
göre emekliler Temmuz ayında 3 zam birden alabilecek. Diğer yandan
işçiler de, ölüm ve doğum durumunda işverenin insafına kalmadan ücretli
izin alabilecekler. Torba kanun da, pek çok konuda düzenlemeler de
bulunuyor.
Enflasyon farkı beklentisi
SGK'nın
2015 yılı Ocak ayı verilerine göre 7.5 milyon emekli bulunuyor.
Bunlardan 4.6 milyonu 4/a yani eski SSK'lı, 1.6 milyonu eski Bağ Kur'lu
ve 1.3 milyonu ise 4/c yani eski Emekli Sandığı mensubu. 128 bin kişi
de malulen emekli durumda.
Bu emeklilerden 4/a ve 4/b emeklisi
olan toplam 6.2 milyon kişi Temmuz ayında ilk altı aylık enflasyon oranı
kadar maaş zammı alacaklar. İlk üç aylık enflasyonun yüksek çıkması
emeklilerin maaşının erimesine sebep oldu. Bu nedenle Temmuz ayında
gerçekleşecek zam ile emeklinin enflasyona yenik düşmesi engellenmeye
çalışılacak.
Diğer yandan 1.3 milyon memur emeklisi ise toplu
sözleşme gereği hem yüzde 3 zam, hem de eğer altı aylık enflasyon yüzde
3'ten fazla olursa enflasyon farkı alacak. Yani memurların yüzde 3'lük
zammı garanti, enflasyon oranına göre daha yüksek zam almaları da
mümkün.
Seyyanen zam da var
Temmuz ayında
gerçekleşecek ilk zamdan bütün emekliler yararlanacak. Diğer yandan SSK
ve BağKur emeklilerine torba kanunla yasalaşan düzenlemeye göre
seyyanen zam da yapılacak. Buna göre; maaşı 1.000 TL ve altında olan
emeklilere seyyanen 100 TL zam yapılacak. Yani maaşı 900 TL olan
emeklinin maaşı zamla 1.000 TL olacak. Diğer yandan, maaşı 1.001 ila
1.099 TL arasındaki emeklilerin maaşları da 1.100 TL'ye tamamlanacak.
Dolayısıyla bu ikinci zamdan yalnızca SSK ve Bağ Kur emeklilerinden
maaşı 1.099 TL ve altında olanlar yararlanabilecek.
7.5 milyonu
aşkın emeklinin yanında 3.1 milyon dul ve yetim ile 128 bin malulün de
maaşı temmuzda artacak. Bu kişiler de, Temmuz ayında hem zam, hem
enflasyon farkı alabilecekler. Dolayısıyla toplamda 11 Milyona yakın
kişi Temmuz ayında maaş zammından yararlanacak.
ÜCRETLİ İZİNDE YENİ DÖNEM
İşçilere
eşinin doğum yapması halinde 5 gün, evlilik, evlat edinilmesi, ana,
baba, eş, kardeş veya çocuğunun ölümünde ise 3 gün ücretli izin hakkı
sağlandı. Daha önce bu gibi durumlarda işçinin ücretli izin hakkı
bulunmuyordu. Bu düzenleme ile işçiler işverenin inisiyatifine
kalmaksızın ücretli izinlerini kullanabilecekler.
'Öde' emekli ol...
Kanunla
Bağ-Kur'lulardan prim borcu olanları ilgilendiren çok önemli bir
düzenleme de hayata geçti. Daha önce Bağ-Kur tescili yapılmış olmasına
rağmen 12 ay ve daha fazla prim borçlular, temmuz sonuna kadar prim
borçlarını öderler veya yapılandırırlarsa bu süreleri emekliliklerine
ekleyebilecekler. Eğer bu tarihe kadar borçlarını ödemez veya
yapılandırmazlarsa, bu süreler sigortalılıklarından silinecek.
Örneğin
Ocak 2013 tescilli bir kişinin, Ocak 2014'e kadar primleri ödenmiş,
sonra ödenmemiş ise 16 ay prim borcu çıkıyor. Bu kişi borcu
yapılandırmaz ise Ocak 2014 ila Nisan 2015 arasındaki sigortalılığı
dondurulacak. Bu sayede sağlık hizmetlerinden yararlanmaya
başlayabilecek, emeklilik için bu dönemdeki primlere ihtiyacı yoksa prim
borcundan kurtulmuş olacak.
Bu uygulama ile bazı Bağ-Kur'luların
4/a statüsünde emekli olabilmesi de mümkün. Emekliliğine 3.5 yıl kalan
biri sürelerini dondurup 4/a'lı olarak çalışmaya başlarsa, SSK'lı olarak
emekli olma hakkına kavuşabilecektir.
'SGDP' primi kalktı emekliler yaşadı
Emekli
olduktan sonra o veya bu nedenle çalışmaya devam etmek durumunda kalan
emekliler, kendi işlerini yaparlarsa yüzde 15 oranında sosyal güvenlik
destek primi (SGPD) ödemek zorundaydılar. Bu konuda bilgi sahibi olmayan
pek çok emeklimize geçmişte önemli miktarlarda borç çıkmıştı. SGK'nın
bu konuda yeterince bilgilendirme yapmadığını bu köşeden pek çok kez
ifade etmiştik.
Şimdi SPDP'de yüzde 15'lik oran yüzde 10'a indi.
Düzenleme temmuzdan itibaren uygulanmaya başlanacak. Bu sayede emekli
olduktan sonra köşede bir emlakçı dükkanı açarak çalışmaya devam eden
emeklinin maaşında en az 50, en fazla 153 TL artış olacak.
SGDP
ödeyerek çalışmaya devam edip kendi işini yapan kişi sayısı yaklaşık 635
bin. 635 bin kişinin maaşında 50 ila 153 TL arasında değişen oranda zam
söz konusu olacak. Maaşı 1.099 TL'den düşük olan SSK ve Bağ Kur
emeklisi, emekli olduktan sonra çalışmaya devam etmiş ise Temmuzda 3 zam
birden alabilecek. Cem Kılıç/NTV
