Türklerin yüzyıllardan beri oynadıkları ata sporu atlı cirit, Erzurum'da köylülerin vazgeçemediği en önemli spor dallarının başında geliyor.
Erzurumajans-Türklerin yüzyıllardan beri oynadıkları ata sporu atlı cirit, Erzurum'da
köylülerin vazgeçemediği en önemli spor dallarının başında geliyor.
Yaz-kış demeden her mevsim oynanan cirit oyunun en renkli görüntüleri
ise kış mevsiminde yaşanıyor.
Ata sporu atlı cirit oyunu Doğu
Anadolu Bölgesi'nde özellikle Erzurum ve Kars illerinde rağbet görüyor.
Köylüler ata binmeyi ve cirit atmayı çocuk yaşlarda öğreniyorlar. Hem
atları hareketlendirmek hem de cirit sporunu yaygınlaştırmak için köyler
arasında müsabakalar düzenleniyor.
Erzurum'da da atlı ciritin en
yaygın olduğu yerler merkeze bağlı köyler geliyor. Merkez bağlı köylerde
atlar, özellikle cirit müsabakası için besleniyor. Yaz-kış demeden her
mevsim oynanan cirit oyunun en renkli görüntüleri ise kış mevsimlerinde
yaşanıyor. 8 ay kışın yaşandığı köylerde karlı zeminlerde müsabakalar
düzenleniyor. Ciritin oynanacağı karlı zeminde önce atlar ısındırılıyor
ve zemindeki karlar çiğnenerek eziliyor. Daha sonra müsabaka başlıyor.
Cirit meraklıları da alkış ve sloganlarla takımlarını destekliyorlar.
Zeminin karlı olması ilginç görüntüleri de beraberinde getiriyor.
Ayakları kara saplanan atlar dengesini kaybediyor ve sporcular yere
düşüyor. Ufak tefek kazalar yaşanması izleyicileri de heyecanlandırıyor.
Atlar düştükçe, ciritler atıldıkça müsabaka kızışıyor ve puan kaybeden
ciritçiler daha da kararlı şekilde oyuna devam ediyor. Artistik
hareketlerinde yer aldığı müsabaka izleyicilerin naraları, hakemin uyarı
düdüğüyle renkleniyor.
Cirit sporuyla ilgilenenler, "Türkler bu
atlı oyunu Orta Asya'dan günümüze taşımışlardır. 16. yüzyılda bir savaş
oyunu olarak kabul edilmişti. 19. yüzyılda Osmanlı ülkesi ve sarayının
en büyük gösteri sporu ve oyunu oldu. Cirit aynı zamanda tehlikeli bir
oyun olması sebebi ile 1826 yılında 2. Mahmut tarafından yasaklanmıştır.
Daha sonraları tekrar popüler bir gösteri oyunu olarak yaygınlaştı"
diyorlar.
CİRİT OYUNU VE KURALLARI:
"Ciritte oyun süresi 35
dakikalık 2 devreden toplam 70 dakikadır. Oyun alanının boyu 32 metre,
eni 40 metredir. Arkasındaki yasak alan 6 metre, alay durağı da 6
metredir. Cirit sopası uzunluğu ise 110 sentimdir. Takımın tek dizi
halinde durduğu 6 metrelik derinliğindeki bölgeye alay durağı denir.
Alay durağı ile atış sahası arasında çizgilerle sınırlı 5 metrelik orta
saha derinliğindeki alana yasak alan denir. Burada karşı takımdan 2 atlı
bulunabilir. Fazlasına eksi bir puan verilir. Yasak alanın son
çizgisinden oyun alanının ortasına 7 metre derinliğinde ki alan ise atış
alanıdır. Alaya hücum eden sporcu bu alana girip cirit atma
mecburiyetindedir. Bunun dışında atış yaparsa eksi bir puan alır. Her
takım 7 atlıdan oluşur. Her takımın 2 yedek oyuncusu vardır. Bunlar
hakeme haber vermek koşulu ile oyunun herhangi anında değişim yapabilir.
Oyundan çıkan bir daha oyuna giremez. Oyun puanlamalara göre
sonuçlanır. Eksi puanlar artı puanlardan çıkarılır. Toplam puanı yüksek
olan takım galip sayılır"
