Kars'ın
Selim ilçesine bağlı Çıplaklı köyünde köylü kadınları bakkaldan günlük
ihtiyaçlarını kaz, tavuk, yumurta, vererek takas yöntemiyle
alışverişlerini yapıyorlar ve adeta tarihin para icat edilmeden önceki
dönemini yaşıyorlar. Çocuklar cips ve çiklet almak için yumurta, köyün
hanımları ise kaz, tavuk ve yumurta vererek, evlerinin günlük
ihtiyaçlarını karşılıyor. Tarım ve hayvancılıkla uğraşan Çıplaklı
köylüleri, her zaman nakit para bulamadıklarını belirterek, asırlardır
gündelik ihtiyaçlarını takas yaprak sağladıklarını belirtiyor.
Çıplaklı
köyünde ikamet eden Sevginaz Yılmaz, eline aldığı kazla beraber
bakkalın yolunu tuttu. Bakkalda alacağı eşyaların karşılığında bakkal
işleten Dudan Gündaş ile sıkı bir pazarlık yaptı. Getirdiği kazı 70 TL
para karşılığında satan Sevginaz Yılmaz, Büyükbaş hayvanlarının para
etmediğinden yakındığını belirterek, "Bakkala kaz getirdim alış-veriş
yapacağım. Malımız para etmiyor, hayvan pazarına bir inek götürüp zorla 2
bin liraya veriyoruz. Benim gibi vatandaşlar para bulamayınca
ihtiyacını kazla takas ederek yapacak.
Şu an da köylü vatandaş
zor durumda kalmış malımız para etmiyor. Malımızı hayvan pazarına
götürüyoruz bir ineği 2 bine zorla veriyoruz. Dana satmaya götürüyoruz
para etmiyor ben de ihtiyacımı kazla görecem. Şimdi burada kazı
getirdim. Kazı vereceğim pirinç, makarna, deterjan, sabun alacağım. Kazı
getirmemin sebebi şu anda paramın olmaması; kaz karşılığında eşya alıp
kazla eşyayı takas edeceğim" dedi.
Öte yandan, köyde bakkalcılık
yapan Dudan Gündaş, köyde herkesin cebinde her zaman para olmadığını
anlatarak, takasla alışveriş olmasa köy yerinde satış yapamayacağını
söyledi. Takasla alışverişten memnun olduğunu anlatan Gündaş, "Ben
mecbur kalıyorum vatandaşın ihtiyacını karşılamaya. Vatandaşta para yok
kaz getiriyorlar pirinç makarna alıp gidiyorlar. Bende kazı alıp
başkasına satıyorum vatandaşta para yok ne yapalım mecbur kalıyoruz kaz
ile takas ediyoruz. Ben şu an da ise bu kazı 70 liraya aldım.
O 80 lira istedi ama ben 70 e aldım mal para etmiyor ama yine kaz para
ediyor. Hayvana göre kaz pahalı. Kazın eti güzel tüyü güzel onun için
kaz her zaman para ediyor. Şimdi canın et istediğin de hayvana yazığın
geliyor kesemiyorsun ama kazı hemen kesip yiye biliyorsun. Buraya alış
veriş için geliyorlar vatandaşta para zaten yoktur. Kaz tavuk
getiriyorlar bende kaz tavuk alıp eşya veriyorum ne yapalım. Büyük baş
hayvan olan inekler 2 bin liraya zor satılıyor mal burada öldü asla para
etmiyor ot, saman pahalı alamıyoruz. Yaz olunca bazen tarlalarımızı
dolu vuruyor. Ekinimiz otumuz düzgün olmuyor. Bizde mecburen eşya ile
kaz-tavuk takas ediyoruz" şeklinde konuştu.Alış-verişlerini yapan köylü
kadınlar daha sonra evlerinin yolunu tuttular.
