Ata sporu cirite gönül veren dadaşlar-3

Ciritten önce , güreş tutulup , bar oynanması da asla ihmal edilmezmiş.Godo Şeref ile HedelemekliMevlüt güreş tutar; kahveci Eyüp,KürtoğluŞerif, Marangoz Nuri, Lağımcı Eşref, Felekler'in Efendi, Kavutların Mevlüt  bar tutarlarmış.Tam bir karnaval havasının yaşandığı cirit meydanında simit,sımışka, gazoz  vb. şeyler satanlarda eksik olmazmış. Cirit meydanının değişmeyen renkli simalarından birisi de resmî elbisesiyle sahada boy gösteren Polis Hüsnü'dür (Yıldırım).

Cirit meydanında seyirciler yerini aldıktan sonra güreş ve bar tutulur bu arada cirit oynayacak olanlar atlarıyla birlikte sıraya dizilir;   başkan Ragıp Bey'in sporculara dönerek "Birbirinizi sakın incitmeyin, Dadaşça bir oyun olsun" demesi ve düdüğünü çalmasıyla cirit başlarmış.

Meydanda kıran kırana geçen müsabakalardan hafızalara kazılmış olanlar az değildir.

Yeni nesil ciritçilerinden Gıyam ile Muammer (Çiğdem) arasında Kombina'da oynanan maç bunlardan biridir.Gıyam'ın atı iyi değilmiş ama ciriti iyi atarmış. Muammer ise ata iyi bindiği gibi ciriti de iyi atarmış. Karşılıklı vuruşmalardan sonra Gıyam, Muammere 5 mt kala kurşun gibi bir cirit atmış, Muammer atın karnına saklanmış (Eyer boşaltmış)eyerin üstünde ayağı kalmış. süratle gelen cirit Muammer'in  ayağına değmiş ve müsabaka bu unutulmaz sahneyle birlikte sona ermiş.

Ciritte en önemli unsur şüphesiz at ve onun üzerindeki ciritçidir.En iyi cirit atı yerli Erzurum atlarından olurmuş. Yerli atlar içerisinde iseOrtuzu'nun  atlarıyla, Hınıs'ın kolu kısa atları en elverişli olanıymış.Atın ok gibi fırlaması ,kısa olması ,sert kalkması ,tavşan gibi iki ayakla dönüş yapması istenilen özelliklerdir.

Cirit atlarının, Küçük Kır, Kömeoğlu, Dadaş, Şahin, Şahlan, Lideroğlu, Koroğlu  gibi isimleri vardır.Hulusi Seven'in Ankara'daki koşularda derece almış Derviş,Serdar,Efe,Yıldız,Emrah ve Hayyam isimli atları meşhurdur.

Eskiden kulüp imkânları kısıtlı olduğundan herkes kendi imkânları ile spor yapar velhasıl durumu iyi olanlar ata binermiş.

Oyuncularda aranan özelliklerden biri takım arkadaşları arasındaki dayanışma diğeri de sporcuların centilmence yarışmalarıdır.

Savaş provası gibi görünse de ciritte Türk'ün asaletini gösteren çok anlamlı davranışlar vardır.

Sporcunun, rakipten  gelen atlıyı kollayıp arkadaşına cirit attırmaması ,fırsat düşkünü olmaması, ciriti vurur gibi yapıp "Seni, doğuran anana bağışladım." demesi ,bağışlanan sporcunun at üstünde diğer sporcuyu tebrik etmesi ,yüze ve ata  cirit atılmaması ,huzur bozanların rencide edilmesi ciritin ruhunu yansıtır.

Ciritçilerin belli bir giysileri yoktur. Mevsime göre kışın uzun kollu kazak, yazın ise gömlek tercih edilir.Bazı takımlar Dadaş kıyafeti (zığva,yelek,gömlek) giyerek cirit oynarlar, yalnız bellerine kuşak sarmazlar Erzurum'da cirit sporunun  dünden bu güne ulaştırmasında  Ragıp Onurlu,NihatÖzbey,SebahattinSolakoğlu,Muttalip Yargılı ,MığdatBayramoğlu,Haver Dede(oğlu) gibi bu işe gönül vermiş cirit sevdalılarının payı çoktur. Ayrıca bir dönem Federasyon başkanlığı yapan ve  "Geleneksel Sporlarımızdan Ata Sporu Atlı Cirit" kitabın yazar Nihat Gezder'inde cirit sporuna büyük katkısıolmuştur.Ata sporu cirite katkıları olanlardan biri de Haydarili Fazıl Bey'in torunu Zeki Timur'dur.

Geleneksel Spor Dalları Federasyonu'nun kuruluş aşamasında ciddi gayretleri olan  Zeki Timur,TMO Cirit Spor Kulübü yöneticiği yapmış,1988 yılında ilk köy kulübü olan  Dereboğazı Atlı Spor Kulübü'nü kurmuş,Binicilik Federasyonu il Temsilciliği görevlerinde bulunmuş,ciritin festivallerle Anadolu'da tanıtılmasını sağlamıştır. 

DEVAM EDECEK...
Yorum Yaz
  • UYARI: Konuyla ilgisi bulunmayan, hakaret içeren cümleler veya imalar, inançlara saldırı, şiddete teşvik yorumları onaylanmamaktadır.