Erzurum'un çok sayıdaki tarihi değeri, kültür mirasından yalnızca biri İstanbul Kapı. Eser, 1865-1877 yıllarında Harput, Kavak, Kars Kapısı gibi Fosfor Mustafa Paşa tarafından yaptırılmış. Osmanlı ve Cumhuriyetin ilk dönemi canlılığını koruyan eser, sonraki dönemlerde ihmal ve bakımsızlıkla tamamen yok olmanın eşiğine gelmişti. Geçit duvar payeleri ve kemerlerin bir bölümü tahrip olan eser, ayyaşın, tinercisinin mekanı olmuştu. İçerisinde yangın çıkartılan İstanbul Kapı, tamamen tahrip olmadanYakutiye Belediyesi tarafından geliştirilen projeyle kurtarıldı.
Yakutiye Belediye Başkanı Ali Korkut, birçok tarihi eserin kurtarılması için yaptığı projelerden birini de İstanbul Kapı için hayata geçirdi. Projenin her aşaması onun sıkı kontrolünde devam etti. 1 yıla yaklaşan sürenin ardından tamamlanan proje ile İstanbul Kapı, adeta yarınlara güvenle yeniden yüzünü çevirdi. Yakutiye Medresesi, Lala Paşa Camii, Üç Kümbetler ve alandaki tarihi eserler ve şimdi İstanbul Kapı, uygulama ve proje sürecinde olan Gürcükapı Camii, Ehmal Camii ve çevresi peyzaj çalışması, Gümrük Hanı, Hamamı ve Camiinin çevresinin açılması ve meydan projesi, Boyahane Camii ve Hamamı çevresinin açılması Ali Korkut'un diğer eserleri.
Uygulanan çevre düzenlemesi, ve özel onarım (restorasyon) projesi ile İstanbul Kapı, Erzurum ekonomisi için artı değer olarak yerini aldı. Ali Korkut, "Tarihi miras, sahip çıktığınız sürece vardır. Projeyle, eseri yok olmaktan kurtardığımız gibi Erzurum ve Yakutiye'nin ekonomik yaşamına da artı değer kazandırdık. Yılda yaklaşık 30-40 bin turist çekmesi beklenen İstanbul Kapı, ayakta kaldığı süre içerisinde şehrin ekonomik yaşamını canlandırıp, renklendirecektir.
Erzurum'a yıllık 500 bin civarında yerli ve yabancı turist geliyor. İlgi görecek, özellikli tarihi eserlerinizi yenide insanla buluşturabilirseniz, buraları işletmeye açabilirseniz yıllık turist sayısının 10 katına kadar çıkartabilirsiniz. Turizm kazancınız artar. Bu döngü, Erzurum'un geçmişte İpek Yolu geçiş kavşağında olmasından kaynaklanan rantını şimdi tarihi değerleri ve kültür mirasıyla turizm olarak fazlasıyla geri kazanabilir. Biz tarih ve kültür mirasına sahip çıkarken, aslında Erzurum'un geleceğini de sahipleniyor" şeklinde konuştu.
İstanbul Kapı'nın Tarihçesi ve Mimari özelliği
Şehrin batısında Gez mahallesinde yer almaktadır. 1865-1877 Harput, Kavak, ve Kars Kapılar gibi Fosfor Mustafa Paşa tarafından savunma amaçlı olarak inşa edilmiştir.
İstanbul Kapı T şeklinde bir plan kuruluşuna sahiptir. Doğu Batı doğrultusunda uzun tutulan geçidin her iki yanında odalara yer verilmiştir. Giriş ve yan odalar tonozla örtülmüştür.
Geçit duvar payelerinin taşıdığı ve takviye kemerleriyle desteklenen beşik tonozludur. Doğu kısımda yer alan odaya hem dışarıdan hem de içeriden giriş sağlanmaktadır. Doğu cephede ortada büyük, yanlarda daha küçük olmak üzere üç giriş bulunurken, kuzey ve güney odaya açılan üçer pencere dikkat çekmektedir. Kapı yol seviyesinden aşağıda kalmaktadır. Yuvarlak kemerli giriş harap durumdaydı. Üst örtüde tuğla diğer bölümlerde kesme taş malzeme kullanılmıştır.
21.07.2014 16:45:57