TANAP kazılarında 154 arkeolojik saha bulundu

Erzurumajans-Azerbaycan’la Türkiye kardeşliğinin en önemli projelerinden olan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi’nin (TANAP) enerjideki stratejik önemi kadar Anadolu tarihine yönelik yaptığı arkeolojik keşiflerle de tarih yazdı. Projenin geçtiği 20 ilin bazılarında oldukça önemli arkeolojik bulgulara ulaşıldı. TANAP’ın 5 yıl süren inşaat aşamasında nekropol, tümülüs, arkeolojik yerleşimlerden oluşan toplam 154 hiç bilinmeyen arkeolojik saha Türkiye kültür envanterine kazandırıldı. Aralarında Milattan Önce (M.Ö.) 4720 yılına ait tarih mirasının da bulunduğu binlerce eser korumaya alınarak ilgili müze müdürlüklerine teslim edildi.

TANAP’ın Erzurum’daki inşaat çalışmalarında, 1940 yılında Rus Arkeolog Boris Kuftin tarafından varlığı kanıtlanan ve Doğu Anadolu, Kafkasya, Azerbaycan ile Kuzeybatı İran bölgesini kapsayan Karaz Uygarlığı dönemine ait tarihi eserler ve bulgular gün yüzüne çıkarıldı. Alaybeyi arkeolojik alanında çıkarılan ve M.Ö. 3250 ile M.Ö. 1750 yıllarına ait olduğu tespit edilen tarihi bulgular, Karaz Kültürü’nün Kuzeydoğu Anadolu’dan tüm Doğu Anadolu’ya ve Filistin’e kadar uzandığını ortaya koydu. TANAP’ın Balıkesir Manyas’taki çalışmalarında ise Roma dönemine ait 74 mezar tespit edildi ve bu mezarlarda 600 civarında tarihi esere ulaşıldı. Alaybeyi Höyük’te yapılan çalışmalarda ise mimari yapılarla birlikte çok sayıda mezar ve mezar hediyesi ortaya çıkarıldı.

ALAYBEYİ'NDE en eski yerleşim, M.Ö. 4720-4553 tarihlerine kadar iniyor. Erzurum Müzesi Başkanlığı'nda yapılan Alaybeyi Höyük ve Çayırtepe II kazılarında ise en erken M.Ö. 4000 civarına tarihlenen eserler ortaya çıktı. Ele geçen eserler arasında, pişmiş toprak günlük kullanım kapları, idoller, kadın figürinleri, atıyla gömülmüş genç bir birey ve ata ait iskelet ve koşum takımı, bronz silahlar ve kaplar, üzerinde Büyük İskender’in yer aldığı gümüş bir sikke gibi bulgular yer aldı.

Manyas ilçesinde yapılan kazılarda hiç tahribata uğramamış ve Roma Dönemi’ne uzanan bir mezarlık alanı keşfedildi. 74 mezarda, 600 civarında eser ele geçti, her bir mezarda neredeyse 8 eserle karşılaşıldı. Eserler arasında; pişmiş topraktan çok sayıda heykelcik, kandil, gözyaşı şişesi, bronz eserler gibi eserler yer aldı.

Miray Çimen/Akşam