İçişleri Bakanlığı'ndan 81 ile yeni genelge

Erzurumajans-Karayollarında 1 Haziran-1 Ekim tarihleri arasında uygulanacak trafik tedbirlerinin yer aldığı genelgeye göre toplu taşıma araçlarına/otobüslere getirilen yüzde 50 doluluk kriteri ve maske kullanımı titizlikle takip edilecek.

İçişleri Bakanlığından valiliklere gönderilen genelgede, denetimlerin arttığı dönemlerde trafik kazası sonucu meydana gelen can kayıplarında azalma olduğu, denetimlerin azaldığı dönemlerde ise can kayıplarının arttığı belirtildi. Genelgede trafik ekiplerinin özellikle şehirlerarası karayollarında ve şehir içi ana güzergahlarda ekip ve yaya olarak görünür olması ve trafik denetimine dönük faaliyet göstermelerinin son derece önemli olduğu ifade edildi. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun imzasıyla yayımlanan genelgede, geçmiş yıllardan farklı olarak 1 Haziran-1 Ekim tarihleri arasında uygulanacak 2020 yılı yaz trafik tedbirlerinde tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’yi de etkisi altına alan yeni tip korona virüs (Covid-19) salgınının yayılım hızını kontrol altında tutmaya yönelik trafik tedbirleri ile salgının yayılım hızının azalmasıyla birlikte normal hayata geçişe yönelik hareket tarzının bir bütün olarak ele alınması gerektiğine vurgu yapıldı.

Sosyal izolasyonu temine yönelik alınan tedbirlerin bir sonucu olarak şehir içi ana güzergahlarda ve şehirlerarası karayollarında seyreden araç sayısının azalmasının ortalama hızların yükselmesine sebep olabileceği göz önünde bulundurularak, hız kontrolleri başta olmak üzere emniyet kemeri takma, cep telefonu kullanmama, yaya geçitlerinde yayalara yol verme, şerit kullanma, hatalı dönüşler gibi kural, yasaklama ve kısıtlamalara yönelik etkin, yoğun ve sürdürülebilir trafik denetimlerine ağırlık verilecek. Denetimlerde sosyal mesafeye dikkat edilecek. Şehir içi ve şehir dışı ulaşımda toplu taşıma araçlarına/otobüslere getirilen yüzde 50 doluluk kriteri ve maske kullanımına ilişkin uygulamalar titizlikle takip edilecek.

Ülke ve il genelinde polis ve jandarma trafik birimlerinin imkân ve kabiliyetleri zaman zaman belirli trafik denetim amaçlarına yönelik (özellikle şehirlerarası yollarda) olarak birleştirilecek. Böylelikle yol kullanıcılarının sürekli, etkili ve yoğun şekilde denetlenmeleri konusunda gerektiğinde ihtiyari olarak kurulacak “karma ekipler” aracılığıyla çok sayıda taşıt ve sürücünün denetlenmesi hedeflenecek. Trafik polis ekipleri ile jandarma trafik timlerince müşterek yürütülen eş zamanlı şehir içi, şehirlerarası ve köy yollarında uygulamanın devamlılığı sağlanacak.

Trafik ekiplerinin özellikle kazaların yoğun olduğu güzergâhlarda “algılanan yakalanma riski duygusu”nun geliştirilmesine yönelik olarak görünür olmaları sağlanacak. Ayrıca yine bu amaca yönelik olarak hafta sonları idari birimlere ait resmi görev araçları, personeliyle birlikte önem arz eden noktalarda sabit ve seyir halinde görevlendirilecek.

Korona virüs (Covid-19) salgınının yayılım hızının kontrol etkisinin azalması ile birlikte tatil sezonunda özel taşıtlarla yapılan “seyahatlerin süresi ve mesafesinin artacağı” dikkate alınarak, özellikle Temmuz ve Ağustos aylarındaki olası kazaların en aza indirilmesine yönelik tüm yolcu ve sürücülere yönelik trafik denetimleri artırılacak. Denetimler ile trafik kontrol noktalarında sosyal mesafeye dikkat edilerek yüz yüze iletişim kurulacak, “dikkat dağınıklığı veya uykusuzluk hali” bulunan sürücülerin dinlendirilmesi sağlanacak. Salgınının yayılım hızının kontrol altına alınması, azalması ile birlikte şehirlerarası tarifeli yolcu taşımacılığının yanı sıra tarifesiz yolcu taşımacılığı (tur taşımacılığı) olarak tabir edilen ve bireysel veya sivil toplum örgütleri, dernekler, tur şirketleri tarafından organize edilen gezi, tur, sportif ve kültürel faaliyetlere yönelik taşımacılıkta önemli bir artış olabileceğinin dikkate alınması, bu faaliyetleri yürüten araçlara yönelik “etkin, yoğun ve sürekli” trafik denetimleri planlanarak uygulanacak.

Ülke genelinde yolcu otobüslerinin karışmış olduğu ölümlü ve yaralanmalı trafik kazaları analiz edildiğinde kazaların günün 02.00-08.00 saatleri arasında daha yoğun meydana geldiği görüldü. Uykusuzluk ve yorgunluğa bağlı oluşan dikkat kaybına ek olarak günün ilk ışıklarının sürücüler üzerinde oluşturduğu rehavetin kaza riskini daha fazla artırması nedeniyle özellikle 05.00-07.00 saatleri arasında şoförler araç dışına davet edilerek gerekli kontroller ve bilgilendirmeler yapılacak.

Emniyet kemeri kullanımı ile ilgili denetimlere özel önem verilecek. Emniyet kemeri kullanılmasının trafik kazalarındaki hayati önemine ilişkin farkındalığı artırmak amacıyla “Bu Yolda Hep Birlikteyiz” kampanyası kapsamında eğitim ve denetim faaliyetleri bir arada yürütülecek. Otogarlarda otobüs şoförleri ve yolcular emniyet kemeri kullanımı konusunda bilgilendirilecek. Ayrıca 2019 yılında 45 bin 742 motosiklet cinsi aracın ölümlü/yaralanmalı trafik kazasına karıştığı, 2018 yılına göre bu oranın yüzde 2 azaldığı, azalışın sürdürülmesine yönelik olarak motorlu bisiklet ve motosiklet kullanıcıları üzerinde koruma başlığı ve gözlüğü kullanmanın trafik kazalarında hayat kurtarmadaki önemine ilişkin farkındalığı artırmak amacıyla eğitim ve denetim faaliyetleri bir arada yürütülecek.

Trafik yoğunluğunun arttığı zamanlarda helikopter, drone ve İHA türü hava taşıtlarından trafik düzenleme ve denetleme faaliyetlerinde yararlanılacak. Tarımsal faaliyetlerin yoğun olarak yapıldığı bölgelerde; karayolu üzerinde tarımsal zirai araçların, traktörlerin, biçerdöverlerin vb. uygunsuz olarak trafikte seyretmelerine izin verilmeyecek. Tarım işçilerinin yolculuklarının daha güvenli yapılabilmesi amacıyla, göç alan ve veren yerler arasında trafik denetimlerinin artırılacak. Mevsimlik tarım işçilerini taşıyan karayolu araçlarının 24.00-06.00 saatleri arasında şehirlerarası yolculuk yapmalarına izin verilmeyecek, özellikle ara yollarda da denetimlerin planlanacak. Ayrıca, tarım araçlarının denetimlerinde; çiftçilerin üretim alanına erişimini kısıtlamayacak ve hasat edilen ürünler ile tarımsal girdilerin pazara ulaşımını engellemeyecek şekilde tarımsal üretimin aksatılmadan yürütülmesi yönünde tedbirler alınacak.

Genelgede, 2019 yılında ölümlü ve yaralanmalı trafik kazalarının yüzde 18’inin yayaya çarpma şeklinde gerçekleştiği, hastane ölümleri dahil toplam ölümlerin ise yüzde 23,2’sinin yaya olduğuna dikkat çekildi. Bu nedenle bu kazaların yer, gün, saat, hava ve yol koşulları, oluş şekilleri ile yaya ve sürücü kusurlarının analiz edilmesi, kaza noktalarında gerekli revizyon ve güvenlik artırıcı önlemlerin uygulanması sağlanacak. Bu noktalardaki taşıt/yaya çarpışmaları sonlanıncaya kadar konunun UKOME/İl Trafik Komisyonu gündemine alınacak, uzman kişilerden oluşan çalışma grupları kurularak öneriler raporlaştırılacak.

2019 yılı “Yaya Öncelikli Trafik Yılı” ilan edilmiş, sürücülerin ışıksız yaya ve okul geçitleri öncesinde uyarılarak dikkatlerini daha üst düzeye çıkarmak, yavaşlamalarını ve yayalara ilk geçiş hakkını vermelerini sağlamak amacıyla karayolu üzerine yaya önceliğine vurgu yapan “önce yaya” görseli çizilmişti. Bu görseller araçların yaklaşım yönünde tüm ışıksız okul ve yaya geçitlerine çizilecek. Görünürlüğü azalan işaretlemeler ise yenilenecek. Sürücülere ve yayalara konunun sürekli ve ısrarla takip edildiğini göstermek amacıyla 2020 yılında da yaya önceliği/güvenliği kapsamındaki çalışmalar aynı kararlılıkla devam ettirilecek. Bu kapsamda yaya önceliği/güvenliğiyle ilgili tüm illerde üst düzeyde bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetleri yürütülecek.

“Yaşam için Kısa Bir Mola” sloganıyla oluşturulan “Yaşam Tüneli” bulunan illerde, bu alanlarda taşıt sürücülerine/yolculara yaya önceliği/güvenliği ile birlikte cep telefonu kullanımı ve hızlı araç kullanmanın dikkat ve algıyı azaltarak yayaların geç fark edilmesine veya fark edilmemesine neden olduğu gibi konular kısa video/slayt gösterimleri ile anlatılacak. EGM-Trafik Başkanlığı Polnet sayfasında yer alan yaya güvenliği filmlerinin eğitimlerde gösterilmesi, en fazla sayıda yol kullanıcısına ulaşılması için gerekli tedbirler alınacak.

“KGYS, EDS ve PTS gibi görüntü kayıt sistemlerinden elde edilen kaza görüntüleri, kişi/araç isim ve plakaları görünmeyecek şekilde sosyal medya/yazılı ve görsel medyadan yararlanılarak kamuoyuyla paylaşılacak. Paylaşımlar sırasında doğru davranış biçimi açıklanacak, kazaların nedenleri, oluş şekilleri ve sürücü/yaya kusurları yorumlanacak, görüntülerin bir eğitim materyali olması sağlanacak. Yolcu ve eşya taşımacılığı sektöründe aktif olarak yer alan, başta okul servis araçları, taşımalı eğitim servis araçları ile toplu taşıma araç şoförlerine yönelik eğitimler planlanacak.

Bakanlık, valiliklerden söz konusu tedbirlerin titizlikle alınıp uygulanmasını, özellikle “yaya önceliği/güvenliği” kapsamındaki faaliyetlerin valiler ve kaymakamlar ile kolluk kuvvetleri ve diğer görevlilerce takip edilmesini istedi. Ayrıca bakanlık valiliklere, yapılacak eğitim, bilgilendirme faaliyetleri ile denetimlerde sosyal mesafeye dikkat edilmesi ve bunlara ilişkin gerekli hassasiyetin gösterilmesi ve uygulamada herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesi uyarısında bulundu.