ETB'den ekolojik tarım önerisi!..

Erzurum Ajans-Erzurum Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Hakkı Hınıslıoğlu, Erzurum’un Ekolojik Tarım İçin Önemli Bir Alt Yapıya Sahip Olduğunu Belirterek, Etb Olarak Hazırladıkları Ekolojik Tarım Projesinin Hayatiyete Geçirilmesi İle İl Ve Bölge Ekonomisine Ciddi Bir Katkı Sağlanabileceğini Belirtti.

ETB tarafından hazırlanan ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığına gönderilen Ekolojik Tarım Projesi hakkında değerlendirmelerde bulunan Hınıslıoğlu, “Dünya nüfusundaki hızlı artış ve sanayileşmedeki gelişmeler insan ve çevre sağlığı konusunda bir çok sorunu da beraberinde getirmiştir.Nüfus artışına paralel olarak ürün artışını sağlamak amacıyla kimyasal gübre ve ilaçların kullanımına gidilmiştir. Bu uygulama tarımsal verimliliği artırırken sentetik kimysal ilaçların tarımsal ürünlerde neden olduğu kalıntılar, gerekse mineral gübrelerin yeraltı sularına karışarak içme sularında meydana getirdiği olumsuzluklar insan sağlığında ciddi tehditler oluşturmaktadır” dedi.

Son 50 –60 yılda tarımsal üretimde kullanılan bir çok girdinin ucuz yollarla ve suni olarak elde edilmesi zaman içerisinde çevreyi ve sonuçta insan sağlığını tehdit eder hale geldiğini anlatan ETB Başkanı Hınıslıoğlu, “Kimyasal ilaç ve gübrelerin yanında hormonların da devreye girmesiyle kısa zaman içerisinde doğal dengede bozulmalar görülmüştür. Sebze ve meyvede kullanılan hormonlar üründe verim artışını, kimyasal gübreleme ile lekesiz ve güzel görünüşlü ürünlerin elde edilmesini sağlamaktadır. Fakat bu uygulamalar insan sağlığını tehdit eder hale getirmiştir. En önemli konu ise kimsenin bunun farkında olmamasıdır. Bu tür kimyasalların başta kanser olmak üzere bir çok hastalığa neden olduğu unutulmamalıdır. Kimyasal ilaç ve gübrelerin yanında hormonlarında devreye girişiyle kısa sürede doğal dengede görülen bozulmalar bu tip girdilerin olumsuz etkilerini azaltabilmek için, doğayla uyuşan tekniklerin uygulanmasını gündeme getirmiştir. Buda ekolojik tarım fikrini doğurmuştur” diye konuştu.

EKOLOJİK TARIM

Hınıslıoğlu daha sonra şunları kaydetti; “Ekolojik sistemde hatalı uygulamalar sonucu kaybolan doğal dengeyi yenidenkurmaya yönelik insan sağlığını koruyan ve ekosisteme zarar vermeyen üretim sistemlerini içeren esas itibariyle, sentetik pestisitler insan sağlığına zarar veren doğal olmayan ilaç kalıntıları ve gübrelerin kullanımını yasaklayan, toprağın muhafazası ve kuvvetlendirilmesini, bitkinin direncinin artırılmasını ekolojik ve yeşil gübreleme ekim nöbeti uygulamasını tavsiye eden bunların kapalı bir sistemde oluşturulmasını talep eden üretimde miktar artışı yanında ürün kalitesinin yükselmesini amaçlayan üretim şekli olarak ifade edilmektedir. Tarımda üretilen ürüne ekolojik ürün denmektedir ve ürün; Müteşebbis tarafından kontrol ve / veya sertifikasyon kuruluşu denetiminde ekolojik tarım yöntemi uygulanarak üretilmiş, işlenmiş, ambalajlanmış ve sertifikalı olarak pazara sunulmuş her türlü üründür.

Ekolojik tarım ile halen yaygın olarak uygulanmakta olan konveksiyonel tarım sisteminin yarattığı doğal olmayan kimyasal girdi kullanımından kaynaklanan tarım topraklarının kirlenmesi yer altı ve yer üstü su kirliliğinin artması, yetiştirme tekniklerinden kaynaklanan toprak erozyonu ve çevre kirliliğinin ekolojik dengeyi tahrip etmesini önlemek gayesiyle beslenme değeri yüksek katkısız ve kalıntısız gıdaları yeterli miktarda üretmek, doğal sistemler ve çevrimlerde karşılıklı etkileşimi yapıcı bir şekilde kullanmak tarım sisteminde mikroorganizma toprak mikro flora ve faunası ile bitki ve hayvanları kullanarak biyolojik çevrimleri teşvik etmek tarım topraklarının uzun süreli verimliliğini temin etmek tarımsal üretim alanları ve tarımda kendi nam ve hesabına çalışarak geçimini bitki yetiştiriciliğinden sağlayan herkese yeterli kazanç ve güvenli çalışma ortamı yaratmaya yönelik genel hedefler gözeterek iç ve dış piyasaya güvenli ekolojik ürün arzı sağlamak hedeflenmiştir”

EKOLOJİK TARIMA GEÇİŞTE İZLENMESİ GEREKEN YOL

“Ekolojik tarıma geçmek için ve ürünlerin ekolojik olarak değerlendirilmesi için gerekli işlemlerin yapılmasını yetkili kuruluşlardan yazılı olarak talep eder. Bunu içinde yetkili kuruluşlardan “Ekolojik Tarıma Geçiş Ön Bilgi Formu “ alınarak tam ve eksiksiz olarak doldurulur ve ekleriyle geri gönderilir.

Orman alanları ve doğal alanlarda ürün toplayan üretici müteşebbisler öncelikle bitkisel ürün toplayacakları orman alanları için Orman Bakanlığından diğer alan için ise bu alanların mülkiyetlerinin ait olduğu makamdan izin almak zorundadır. Bu izinle bir yetkili kuruluşa baş vurarak sözleşme imzalar.“

EKOLOJİK TARIMA GEÇİŞ SÜRECİ

“Belirlenecek bir tarihte kontrolör tarafından kontrol yapılır. Kontrolörün hazırlayacağı rapordaki bilgilere ve bitkisel üretim alanının daha önceki kullanımına bağlı olarak belirlenen geçiş süresini de belirten bir “ Geçiş Süreci Eylem Planı “ hazırlanır. Ekolojik tarım yapılan alanlar yılda en az üç kere kontrolü kontrolörlerce yapılır. Geçiş süresi ekolojik tarım yöntemleri uygulanmaya başlamasından ekolojik ürün olarak belge, verilen ilk ürünün elde edilmesine kadar devam edecek olan süredir ve bitkisel üretim yapılan bir tarım işletmesi için en fazla üç yıldır. Üretime konu olan tek yıllık bitki için 2 yıl, iki yıllık ve çok yıllık bitkiler için 3 yıllık süre uygulanır. Ancak bu geçiş süresi konvansiyonel tarımda ekolojik tarım girdilerinin kullanılmış olmasına, önceki yıllarda kullanılmış olan zirai mücadele ilaçlarının ayrışma sürelerine ve parsel parsel ekolojik tarıma geçiş durumlarında komşu parsellerin durumu dikkate alınarak yetkili kuruluşlar tarafından azaltılabilir. Kurallara uyulmadığında bu süre uzatılabilir. Bu süre içinde elde edilen ürünler konvansiyonel ürün olarak değerlendirilir.”

ARAZİNİN TARIMA HAZIRLANMASI

“Ekolojik tarım yapılacak alanda önce toprak analizi yapılır. Sonra topraktaki ekolojik madde ve toprak mikroorganizmalarını geliştirmek için çiftlik gübresi ve kompost gibi ekolojik maddeler uygulanarak toprak verimliliği artırılır. İyi bir yeşil gübreleme ve çiftlik gübresi uygulamasıyla topraktaki Azot / Potasyum ve Azot / Fosfor dengesi kurulur. Ekolojik tarım yapılacak alanda önceden yetiştirilmiş üründen kalan artıkların elle veya makine ile toplama, parçalayıp toprağa gömme tekniklerinden biri veya değişik bileşimleri uygulanarak parselden uzaklaştırılması toprağın kabartılarak havalandırılması ve ekime hazır hale getirmek için çalışma yapılır.

Ekimde kullanılacak tohumluklar ekolojik tarım yöntemiyle üretilmiş olmalıdır. Tohumluklarda, hastalık ve zararlılarla mücadele edilirken kimyasal, sentetik ilaçlar kullanılmamalıdır.

Ekolojik tarımda zirai mücadele yaparken zirai mücadele imkanlarının kısıtlı olduğu düşünülerek koruyucu önlemler alınmalıdır. Bunun için bitki besleme, sulama, toprak işleme ve iyi bakım yapılmalıdır. Hastalık ve zararlı problemi görüldüğünde öncelikle kültürel, biyolojik ve biyoteknik mücadele yapılma yetersiz geldiğinde izin verilen bitki koruma ürünleri kullanılmalıdır. Çok zor durumlarda yetkili kuruluşun onayı ile uygun bir yöntem kullanılmalıdır.

Zararlılarla mücadelede biyolojik mücadeleye büyük önem ve öncelik verilmelidir. Bunun için zararlıların doğal düşmanları olan Predatör (Avcı) böcekler ve örümcekler ile parazitot böcekler ve mikroorganizmaların korunma ve çoğalmalarını sağlayacak tedbirler alınır. Gerekli durumlarda bunlara uygun yaşam yerleri ve barınma yerleri oluşturulmaları bunların bulundukları alanlardan toplanarak bulunmadıkları alanlara bulaştırılmaları imkanları aranmalıdır.

Yabancı otlarla mücadele elle yolunarak, toprak işleme malalama veya mor ötesi ışınları geçirmeyen örtü malzemeleri kullanılarak vb. Yollarla öldürmek, gelişmelerini durdurmak veya geriletmek şeklinde olmalıdır. Sentetik herbisitlerin kullanımına izin verilmemelidir.

Ekolojik tarımda ürün hasatı'nda kullanılan teknikler, araçlar ve gereçlerin ekolojik tahribat ve kirlilik meydana getirmemesi gerekir. Ekolojik tarımdaki parselin hasatı konvansiyonel tarım uygulanan parselin hasatından başka zamanda yapılmalıdır. Ürünlerin karışmamasına dikkat edilmelidir.ürünlerin elle toplanması sırasında ellerin temizliğine dikkat edilmelidir.

Ekolojik tarımın her aşamasında kullanılacak aletlerin temizliğine dikkat edilmelidir.konvansiyonel tarımdan sonra kullanılıyorsa bu tarımdan kalan artıkların tamamen giderilmiş arınmış olması gerekir. Aksi halde bulaşma olur.”

EKOLOJİK ÜRÜNLERİN DEPOLANMASI

Ekolojik ürünlerin depolama koşullarınada dikkat edilmelidir. Ekolojik ürünler işleme öncesi mümkün olduğunca kapalı depolarda muhafaza edilmelidir. Ekolojik ürünlerle ekolojik olmayan ürünler aynı depoda bulunmamalıdır. Depolar üretim ve işleme merkezlerine yakın olmalı ve araçlara kolay yükleme ve boşaltma imkanı sağlamalıdır. Depoda önceden ekolojik olmayan ürün depolanmışsa deponun temizlenmesi, steril edilmesi gerekir. Depoların temizliği ve dezenfeksiyonunda sadece ekolojik tarımda izin verilen maddeler kullanılmalıdır.”

EKOLOJİK ÜRÜNLERİN PAKETLENMESİNDE ÖN İŞLEME HAZIRLIKLARI

“Ekolojik ürünlerin ön işlemesinde yıkama temizleme boylama, sınıflama, paketleme işleri vb. uygulanır. Bu işlemler işletmenin kendi biçiminde veya ekolojik ürün işleyen yetkili kuruluş denetimindeki işletmelerde yapılmalıdır. Ekolojik ürün konvansiyonel ürün ile aynı anda işlenemez. Konvansiyonel ürün işlenmiş bir işletmede ekolojik ürün işlenecekse öncelikle her türlü kalıntı ve bulaşık arındırılmalıdır. İşletmenin ve gerekli alet ve malzemelerin temizliği ve dezenfeksiyonunda sadece ekolojik tarımda izin verilen maddeler kullanılmalıdır. Hiçbir şekilde kimyasal maddeler kullanılmamalıdır.”

EKOLOJİK ÜRÜNLERİN KULLANILAN SU TEMİZ VE KİMYASALLARLA BULAŞIK OLMAMALIDIR

“Ekolojik ürünlerin ambalajları taşıma, saklama, pazarlama süresince ürünleri iyi durumda muhafaza edecek ve sağlığa zarar vermeyecek nitelikte yeri temiz, kuru, kokusuz, geri dönüşümlü olmalıdır. İçindeki malzemenin özelliklerini bozmayan en uygun malzemeden yapılmış olmalıdır. Plastik ve metal kaplar kullanılmamalıdır.

Yıl içerisinde yapılan kontrollere ait raporlar üzerinde bir değerlendirme yapılarak o bitkisel ürün için yetkili kuruluşlar tarafından sertifika düzenlenir.

Yetkili kuruluş tarafından ekolojik ürünlerin hasadından sonra taşıma depolama işleme aşamalarında karışıklığı önlemek için etiketleme yapılabilir. Etikette ürünün cinsi ekolojik olduğu belirtilmelidir. Kullanılacak mürekkep ve yapıştırıcı sağlığa zararlı olmamalıdır.”

EKOLOJİK TARIMIN DURUMU

“Ülkemizin ekolojik tarım ürünleri yetiştirme açısından en uygun ülkelerden biri olduğu ve bunda Türkiye’nin ikliminin ve ülkede kullanılan geleneksel tarım metotlarının rolü olduğu belirlenmiştir. Ülke içerisinde en uygun yerin Erzurum ili olduğunu iddia etmekteyiz. Bu konuyla ilgili belgeler Avrupa’da 1910’lu yıllarda başladığını göstermektedir. Asıl gelişmenin 1972 yılında kurulan Uluslararası Ekolojik Tarım Federasyonu’nun çalışmalarıyla sağlandığı ortaya çıkmıştır. Bugün başta Almanya olmak üzere bir çok Avrupa Ülkesi ve ABD’de tahıllardan, meyve ve sebzeye hatta süt ürünlerine kadar çeşitli alanlarda ekolojik tarım ürünlerine rastlanmaktadır. Biz bunlara kırmızı et, yumurta, bal gibi ürünleri de ilave edebiliriz.

AB ülkelerinde 1986 ‘da 7 bin işletmede 120 bin hektarlık bir alanda ekolojik tarım yapılırken yıllık % 25 ‘lik bir artışla 1998 yılında bu rakam 85 bin işletmedeki 2 milyon hektar ( toplam ekim alanlarının % 1,4 ‘ü ) seviyesine ulaşmıştır.”