Atatürk Üniversitesi'nde üç yılda 88 patent başvurusu

Erzurumajans-Yeni YÖK vizyonu ve Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ömer Çomaklı tarafından yürütülen “Yeni Nesil Üniversite Tasarım ve Dönüşüm Projesi” kapsamında, Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları (FSMH) ile ilgili çalışmalar hız kesmeden devam ediyor. Bu çerçevede üniversite bünyesinde yapılan bilimsel çalışmaların patent, faydalı model ve tasarım tescili gibi yöntemlerle koruma altına alınması teşvik ediliyor.

Atatürk Üniversitesi bünyesinde; kuruluşundan 2016 yılına kadar (60 yılda) toplam 14 adet ulusal ve 3 adet uluslararası patent başvurusu yapılmışken, 2016 yılında 9 ulusal patent, 6 uluslararası patent başvurusu gerçekleştirildi. 2017 yılında ise 11 ulusal patent ve faydalı model ile 14 uluslararası patent başvurusu yapıldı. Ayrıca 2018 yılında 32 patent başvurusunun desteklenmesine karar verildi ve 25 adet ulusal patent, 4 adet uluslararası patent başvurusu gerçekleştirildi. Atatürk Üniversitesi 2019 yılında ise 40 ulusal patent hedefini tamamlayarak Yenilikçi ve Girişimci Endeksinde yer aldığı 34.’lüğü daha da geliştirmek ve yeni bir rekora imza atmak istiyor.

FSMH ile ilgili bilgilendirme seminerleri, eğitimler organize edilirken, BAP Koordinasyon Birimi tarafından finansal destek verilerek farkındalığı sağlamak için duyurular ve etkinlikler yapılıyor.

Diğer taraftan enstitülerden temin edilen lisansüstü çalışmalar, ilgili uzmanlar tarafından incelenerek patent potansiyeli açışından değerlendiriliyor. Değerlendirme sürecinde patent veya faydalı model olabilecek çalışmaların koruma altına alınabilmesi için ilgili akademisyenle iletişime geçiliyor. Ürün/hizmetler patent komisyonunda ele alınarak Türk Patent ve Marka Kurumuna başvuruda bulunuluyor.

Akademisyenlerin bilimsel çalışmalarını, araştırmalarını ve fikirlerini koruma altına almak istemeleri durumunda Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Koordinasyon Birimi tarafından 50 Bin TL’ye kadar destek veriliyor. Ayrıca koruma altına alınan ürün ve süreçlerle ilgili olarak ticarileşme çalışmaları da yine üniversite tarafından yürütülen AtaUniSan Yüz Yüze Projesi ile destekleniyor. ATA Teknokent tarafından yürütülen ve etkin bir üniversite-sanayi iş birliği sağlamak amacıyla, sanayicileri ve firmaları Atatürk Üniversitesi akademisyenleriyle bir araya getiren AtaUniSan Yüz Yüze Projesi, üniversitedeki bilimsel çalışmaları ihtiyaç duyulan sektörlere aktarıyor. Sanayicilerin sorunlarını ve taleplerini uzman akademisyenlerle paylaştıkları Yüz Yüze Programı ile bugüne kadar 155 sanayici ve 155 akademisyen bir araya getirildi.

Her yıl düzenlenen ulusal patent fuarlarına üniversite tarafından stant kiralanarak patentlerini sergilemek isteyen akademisyenlere, ticarileşme faaliyetlerini hızlandırmak için buluşlarını muhataplara anlatacakları bir ortam sunuluyor. Bu kapsamda Ulusal Patent Fuarı ve Üniversite Sanayi İş birliği Kongresi (USİMP) tarafından her yıl organize edilen ulusal patent fuarına katılım sağlanıyor. Ayrıca bu yıl “4. İstanbul Uluslararası Buluş Fuarı-ISIF’19”a katılım için hazırlıklar devam ediyor. Ticarileşme faaliyetlerini hızlandırmak amacıyla 6769 sayılı FSMH Kanununda belirtilen patent gelirlerinin 2/3’ünü alma hakkı üniversitelere verilmişken, Atatürk Üniversitesi bu oranı öğretim üyesi lehine yüzde 10 olarak belirleyerek, üniversite patent gelirinin %90’ını akademisyenine veriyor.

Konuyla ilgili bir değerlendirmede bulunan Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ömer Çomaklı: “Günümüzde üniversitelerin bilimsel başarıları; girişimcilik ve yenilikçilik endeksi ile ölçümleniyor. Türkiye'nin üniversiteleri ne kadar yenilikçi, hangi üniversite ne kadar patent üretiyor? Birtakım araştırmalar, yüksek lisans, doktora tezleri var ama patente dönüşen araştırma sayısı da önemli. Bunların ne kadarı lisans alıyor ve ne kadarı sanayi ürününe dönüşüyor? Günümüzde bunlar o üniversitenin başarı göstergeleri için birer ölçüt durumunda. Biz de bu noktada patent ve faydalı model olabilecek çalışmaları destekliyoruz. Bu destek, tecrübeli akademisyenlerimiz için bir motivasyon, alanla yeni tanışan akademisyenlerimiz için de teşvik niteliği taşıyor” ifadelerini kullandı.

Türkiye'deki üniversitelerde 7 milyondan fazla öğrencinin eğitim aldığını, 158 binden fazla akademisyenin ise görev yaptığını hatırlatan Rektör Çomaklı: “Tüm bu rakamlara rağmen üniversite başına 4,3 patent düşüyor. Artık günümüzde bilgi üreterek dünya ile yarışan üniversiteler bu oranı yükseltmeye başladı. Ülkemizde patent başvurusu son 8 yılda yüzde 28 arttı. Üniversitemizde 2016 yılına kadar 17 patent başvurusu yapılmışken 2016-2018 yılları arasında 69 patent başvurusu yapıldı. Eylül 2019 tarihi itibariyle ise 19 patent başvurusu için destekleme kararı alındı. Hedefimiz; girişimcilik ve yenilikçilik endeksinde üniversitemizi üst sıralara taşımak ve şehrimizin patent başvuru sayısını yükseltmektir” sözleriyle değerlendirmesini tamamladı.

Türkiye’de patent başvuru sayısına göre 2014 yılında 30. sırada yer alan Erzurum, 2016 yılında 24.’lüğe, 2017 yılında ise 23.’lüğe kadar ilerledi. 2018 yılında Türk Patent Enstitüsü tarafından yapılan son sıralamada ise Erzurum, 19. sırada yerini aldı. Erzurum, 2019 yılında ise 15. sıraya yükselmeyi hedefliyor.