4 milyon kişi karta aidat ödemiyor

Erzurumajans-Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci'nin geçtiğimiz günlerde aidatsız kredi kartlarına yönelik açıklamalarının ardından, son iki yıldır sürekli gündemde olan söz konusu kartlarla ilgili verileri mercek altına aldık. İlk kez Habertürk'ün ulaştığı rakamlara göre, Türkiye'de aidatsız kredi kartı sayısı 4 milyona ulaşmış durumda. Türkiye'de toplam 58 milyon adet kredi kartı olduğu göz önüne alındığında, aidatsız kredi kartlarının toplam içindeki payı sadece yüzde 6.9 seviyesinde. Verilerin detaylarına bakıldığında ise 4 milyon kartın 1.2 milyon adedinin Kasım 2013'te Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın "Kart çıkaran kuruluşlar, tüketicilere yıllık üyelik aidatı ve benzeri isim altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı türü sunmak zorundadır" yasasının çıkmasının ardından alınan kartlar olduğu görülüyor.

Bir başka ifadeyle 2.8 milyon aidatsız kart söz konusu kanun öncesinde de bulunuyordu. 2013 sonu itibarıyla 2.8 milyon adet olan aidatsız kartların toplam içindeki payı yüzde 4.9 iken, 2014 yılında ise 3.4 milyon adet ve yüzde 5.9 paya sahipti. 2015 yılının ilk 10 ayında ise toplam 600 bin kişi aidatsız kredi kartı sahibi oldu. Bilindiği gibi yıllık 50-150 TL olan kredi kartı ücretleri uzun yıllardır tüketici şikâyetlerinin başında geliyor. Tüketiciler kart ücreti ödemek istemezken, bankalar ise operasyonel maliyetleri gerekçe gösterip bu ücretleri tahsil etmek istiyorlardı. Tüketici hakem heyetlerini uzun yıllardır meşgul eden bu konuya Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kasım 2013'te el koydu. Bankalara tüketicilere ücretsiz kredi kartı da sunmalarını yasaya bağladı ve Mayıs 2014'e kadar süre tanıdı. 2014 yılının Ekim ayında ise BDDK tarafından yapılan tüketicinin korunmasına ilişkin düzenlemelerle konu biraz daha netleştirilmiş oldu. Kanun öncesinde de ücretsiz kredi kartı seçeneği sunan bankalar bulunuyordu ancak kanun sonrasında tüm bankalar bu ürünü sunmaya başladılar.

Kredi kartı özellikleri incelendiğinde hiç kuşkusuz en beğenilen ve kullanılan özellik taksit uygulaması. Zaten araştırmalarda da kart kullanıcılarının yaklaşık yüzde 30'u 'Kartınızın en beğenilen özelliği nedir' sorusuna 'Taksit' yanıtını veriyor. Türkiye'de hemen hemen tüm bankalar müşterilerine ücretsiz taksit imkânı sunuyorlar. Tüm kartların yüzde 99'undan fazlası ile taksit yapılabiliyor. Öte yandan tüketiciler tarafından çok bilinmese de aslında aidatsız kartların da büyük çoğunluğunda taksit imkânı bulunuyor. Öyle ki, verilere göre aidatsız kartların yüzde 96'sı taksit özelliğine sahip. Bankaların internet sitelerindeki aidatsız kredi kartı seçeneklerine bakıldığında bazı kartların puan da verdiği görülüyor.

Ücretsiz kredi kartının ilk gündeme geldiği günlerde görüştüğümüz üst düzey banka yöneticileri, bu kartların toplam içindeki payının yüzde 15'i geçmeyeceğini öngörmüşlerdi. Son iki yılda gelinen noktaya bakıldığında bu oran yüzde 7'yi bulmuş durumda. Önümüzdeki dönemde bu oranını ne kadar artacağını hep birlikte göreceğiz. Bankacılara göre, her ne kadar ücreti konusunda zaman zaman çok şikâyet olsa da tüketicilerin mevcut kartlardan ücretsiz kredi kartına dönmesi beklenilen şekilde olmayacak. Bunun ana nedeni ise kredi kartları türlerine ve segmentlerine göre kullanıcılarına sunulan farklı farklı avantajlar. Puan kazandırma ve biriken puanlarla bedava alışveriş, kartın segmenti arttıkça puan kazandırma oranının artması, bazı alışverişlerde yüksek oranda indirim ya da uçuş programları ile gerçekleştirilen ortaklıklar, vale parking gibi birçok özellik, tüketicileri mevcut kartlarında tutmayı başarıyor.

Son dönemde artan düzenlemeler ile düşen kârlılık oranlarının, bankaların inovatif ürünler sunabilmek için çalışmalarını ve müşterilerine avantajlı özellikler sunmalarını zorlaştırdığını belirten bankacılar, "Doğal olarak da ücretsiz kartlar bundan en fazla etkilenen kategori oluyor" yorumunda bulunuyor.

Kaynak : Habertürk / Sefer YÜKSEL