Erzurumajans-Devlet, ette yükselen fiyatlara karşı bir kez daha müdahale silahını kullandı. Et ve Süt Kurumu (ESK) yemek sanayisine kilogramı 20.50 lira + KDV, kasaplara 22.50 lira+KDV'li fiyattan karkas dana eti satışına başladı. Ette KDV oranı yüzde 8 olarak uygulanıyor. Kasaplar, kurumdan satın aldıkları karkas etleri, kıymada kilogramı 32 lira ve kuşbaşıda kilogramı 34 liradan satışa sunacak. Karar, etin önemli bir bölümünün satıldığı marketleri kapsamayacak. Çiftçi ise yerli üreticinin desteklenmesi gerektiği görüşünde.
ESK, Kasaplar Federasyonu'na üye kasaplara da bugünden itibaren kilogramı 22.50 lira + KDV fiyatla taze karkas dana eti satışı gerçekleştirmek için Sakarya, Sincan ve Yozgat et kombinalarında teklif alınmaya başlandı. Kasaplar, kurumdan satın aldıkları karkas etleri, kıymada 32 lira, kuşbaşında 34 liradan satışa sunacak. Kasaplar, çeyrek veya bütün karkas olarak piyasaya satış yapamayacak. Fiyatların spekülatif olarak tırmanmasını önlemek için adım atan ESK, piyasanın ihtiyaçları karşılanıncaya kadar satışlarına devam edecek. Satışlar kredi kartı ile de gerçekleştirilebiliyor. Satışı yapılacak toplam ürün miktarı firma bazında 50 tonu geçemeyecek ve işletme kapasite raporunun üzerinde satış yapılmayacak. Yemek sanayisinde faaliyet gösteren işletmelerin Türkiye Yemek Sanayicileri Dernekleri Federasyonuna (YESİDEF) üye olmaları gerekiyor. Düzenleme, etin çoğunu satan marketleri kapsamıyor.
'Esnek hesap' oldu
Türkiye Kasaplar Federasyonu Başkanı Fazlı Yalçındağ, birkaç aydır karkas et fiyatlarında sebepsiz tırmanış olduğuna dikkati çekerek, "Et fiyatları yükseldikçe vatandaşın alım gücü azalıyor. Vatandaş kırmızı et alamayınca bizim de satışlarımız düşüyor ESK'nın bu adımlarını çok olumlu buluyoruz" diye konuştu. Piyasada Karkas et satış fiyatının ortalama 26-27 lira civarında olduğuna işeret eden Yalçındağ, "ESK'nın bu adımı bizim için de, 'esnek hesap' gibi. Kasapların alım maliyetlerinde 2-3 liralık fark oluşuyor. ESK'nın bu satışları piyasada rahatlamayı temin eder. En azından etiketlere yansıyan fiyatların yükselmesini önler. Düşüş için net çözüm olarak KDV'nin yüzde 8'den yüzde 1'e indirilmesini önermiştik. Bu adımlarla birlikte KDV de indirilirse etiketlere 4-5 lira indirim yansır. Mübarek üç aylara giriyoruz, önümüz Ramazan, yaz sezonunda da ete talep artacaktır" dedi.
Komisyoncudan kurtulmak şart!
Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş, sn yapılan müdahaleyi ve etkisini şu sözlerle değerlendirdi: "Geçici bir rahatlama sağlar ama sürekli olmaz. Dışarıyla bu iş yürümüyor. Kendi öz üretimimize güvenmeliyiz. Bunlar yerli üreticinin moralini bozar. Kötü olur demiyoruz ama kendi öz kaynaklarımız daha önemli. Bir de spekülatörler var. Aradaki komisyoncudan kurtulursak fiyatlar düşer. Hal yasası çıkarken bunlara da dikkat edilirse dengelenir. Zincir ne kadar kısalırsa fiyatlar o kadar düşer."
'Marketler yok pek kalıcı olmaz'
Tarım uzmanı Ali Ekber Yıldırım, ESK tarafından yerli üreticinin desteklenmesinin önemine dikkat çekerek, "Kalıcı olmaz. Çünkü sadece kasaplar var. Marketler yok. Kasapların da bütün ihtiyacını karşılaması mümkün değil. ESK'nın Kasapların piyasa ağırlığı marketlere göre düşük. Fiyat artışının altında da marketler var. Market çapında olmayan bir düzenleme etkili olmaz. Bakanlığın daha önce açıkladığı tavan fiyata da uyulmadı zaten. Demek ki bu iş ithalatla olmuyor. Kars, Erzurum ve Ardahan'a bile ithal hayvan getirirseniz oradaki üretici, üretimi bırakır. ESK ithalat bürosu gibi çalışıyor. Döviz arttıkça ithalat daha pahalıya gelecek, et de pahalanacak" diye konuştu.
Mithat Yurdakul - Milliyet gazetesi
